www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

2 RECENSIES

Bidden
Philip Yancey
Uitgeverij Van Wijnen, Franeker 2007
paperback 411 blz., € 19,95
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl


Heeft bidden zin? Heeft het invloed op ons, of op God? Als God alles weet, waarom dan nog bidden? Kortom maakt het enig verschil of je bidt of niet? Dit zijn de basisvragen die Yancey in zijn nieuwste boek over het gebed behandelt. Volgens de bijbel was er een tijd waarin God met de mens sprak als met een vriend. Maar vandaag lijken gebeden vaak alleen maar geforceerde uitroepen, of op z’n best rituelen van het geloof.
‘Als het gebed de plaats is waar God en mens elkaar ontmoeten, dan moet ik meer over het gebed te weten zien te komen,’ schrijft Yancey. ‘Twee terug-kerende thema’s in al mijn boeken zijn: waarom handelt God niet zoals wij graag zouden willen, en waarom doe ik niet wat God van mij vraagt. Bij het bidden komen deze twee lijnen samen.’
Yancey laat zien wat de centrale betekenis van het gebed in het christelijk geloof is en hoe bidden op de juiste manier een plaats kan krijgen in het geloofsleven.
 

2. Friesch Dagblad – 1 april 2009 - www.frieschdagblad.nl

Philip Yancey over bidden 

/>

Schrijver en journalist Philip Yancey is een autoriteit in de VS. Onder meer door zijn artikelen in Christianity Today maar verder door zijn boeken, die ook regelmatig in het Nederlands verschijnen. Zijn boek Bidden vertelt over zijn zoektocht in het gebed.

Boekrecensie door Catherinus Elsinga

‘Ik schrijf over bidden als een pelgrim, niet als een deskundige. Ik zit met dezelfde vragen die vrijwel iedereen op een gegeven moment stelt. Luistert God? Waarom zou God zich iets aan mij gelegen laten liggen? Als God alles al weet, wat heeft het dan voor zin om te bidden? Waarom lijken antwoorden op gebed zo onsamenhangend, willekeurig zelfs, te zijn? Heeft iemand met veel biddende vrienden meer kans op genezing dan iemand die eveneens kanker heeft maar voor wie slechts een paar mensen bidden? Waarom lijkt God soms zo dichtbij en soms zo ver weg? Brengt bidden een verandering in God of in mij teweeg?’’ 

Deze zinnen maken duidelijk waarom het boek van Philip Yancey zo herkenbaar en boeiend is. Het is geen theoretische verhandeling over het gebed, maar het verslag van een even eerlijke als diepgaande zoektocht naar het geheim van het gebed. 

Vragen 
Verspreid over het boek zijn in aparte kaders tientallen passages opgenomen waarin mensen hun vragen en ervaringen rond het gebed verwoorden. Kritische tegenstemmen, waarin de worsteling met God valt te beluisteren, maar ook indrukwekkende getuigenissen over de betekenis van het gebed in het dagelijks leven. 

Yancey laat de lezer deel uitmaken van een gemeenschap van mensen die samen leren bidden. De hoofdonderwerpen die Yancey bespreekt zijn omgang met God, het ontrafelen van mysteries, de taal van het gebed, gebedsdilemma’s en de gebedspraktijk. 

Gods partner 
Persoonlijke ervaringen en het onderwijs van anderen laat Yancey in elkaar overgaan. Terwijl hij naar een tafereel in de natuur kijkt, bedenkt hij: ,,‘Hoe rustiger de geest’, zei meester Eckhart, ‘hoe krachtiger, waardevoller, dieper, veelzeggender en volmaakter het gebed wordt’. Een eland hoeft geen moeite te doen een geest tot rust te brengen; die is al tevreden als die een hele dag met zijn mede-elanden in de wei kan staan grazen. Iemand die liefheeft, hoeft er geen moeite voor te doen aandacht aan de geliefde te geven. Ik bid om dat soort aandacht voor God, aandacht die ik bij vlagen krijg.’’ 

Het tweede deel van het boek, het ontrafelen van mysteries, spreekt me het meest aan. Yancey wijdt daarin onder andere een hoofdstuk aan het partnerschap van de mens met God. ,,Bij nadere bestudering ontwaarde ik een oudtestamentisch patroon van God als de aarzelende ingrijper in de geschiedenis. God wacht af, kiest een partner, werkt akelig langzaam, doet een paar wonderen, en wacht dan opnieuw af. [..] God heeft deze planeet niet ontworpen als een arena waarin Hij demonstraties ‘natuurwetten ombuigen’ verzorgt, hoezeer wij mensen dat soms ook graag zouden zien gebeuren. God wil voornamelijk een relatie met mensen aangaan. ‘Wanneer ik bid, gebeuren er toevallige dingen’ zei aartsbisschop William Temple; ‘wanneer ik niet bid, gebeurt dat niet’.’’ 

Het partnerschap is allerminst goedkoop: ,,‘Bid niet te gretig, waarschuwt Eugene Peterson. ‘Door te bidden lopen we het risico bij Gods voorwaarden betrokken te raken. Bidden brengt ons heel vaak niet wat wij willen, maar wat God wil, iets dat behoorlijk in tegenspraak kan zijn met onze eigen belangen. En wanneer we beseffen wat er aan de hand is, is het vaak te laat.’’ 

De lezer leert anders aan te kijken tegen gangbare vragen rond het gebed. Bijvoorbeeld over volharding in het gebed. Waarom is één enkele oprechte vraag niet voldoende? ,,Volhardend bidden verandert mij door mij te helpen de wereld, en mijn leven, door Gods ogen te bekijken. Volhardend bidden zorgt ervoor dat mijn verlangens en plannen geleidelijk aan overeenkomen met die van God.’’ 

In forse bewoordingen neemt Yancey afstand van de hooggestemde succesverhalen: ,,Christelijke radio- en televisieprogramma’s, evenals bepaalde boeken en tijdschriften, spreken nauwelijks over Gods zwijgen. Afgaande op hun verhalen lijkt God altijd op luide toon te spreken: deze dominee moet een nieuwe kerk bouwen en die vrouw moet een internetbedrijf oprichten. God vertegenwoordigt succes, een goed gevoel, een gevoel van vrede, een warme gloed. Voor een gehoor dat op dergelijke inspirerende verhalen wordt onthaald, is een ontmoeting met Gods zwijgen een schokkende uitzondering die gevoelens van ontoereikendheid losmaakt.’’ 

Het boek eindigt met een gebed van Benedictus van Nursia. ‘O genadige en heilige Vader, geef ons wijsheid om U te ontdekken, verstand om U te begrijpen, volharding om U te zoeken, geduld om op U te wachten, ogen om U te zien, een hart dat zich in stilte op U richt, en een leven dat U verkondigt; door de kracht van de Geest van Jezus Christus onze Heer’. Dat gebed spoort goed met de inhoud van het boek. Toegankelijk geschreven, van harte aanbevolen voor wie verder wil komen in de school van het gebed. 

          Catherinus Elsinga is predikant te Den Ham 

1. CV-Koers – 1 november 2007

Waarom zou ik bidden?

Boekrecensie door Aad Kamsteeg

Heeft bidden eigenlijk wel zin? Veel christenen zullen die vraag in stilte stellen. Philip Yancey stelt hem hardop.

Als ik de begaafde publicist Philip Yancev wil typeren, noem ik hem bijbels realistisch. Zijn schrijven spreekt mij sterk aan. Wie schrijft er nu boeken als Teleurgesteld in God en Hoe mijn geloof de kerk overleefde? Dat doet alleen iemand die niet bang is hardop vragen te stellen die eerder duiden op twijfel dan op zekerheid. Iemand die eerder vanuit zijn nood roept 'Kom mijn ongeloof te hulp' dan dat hij komt met stoere belijdenissen van een welvaarts en gezondheidsevangelie. Iemand die niet alleen maar Opwekkingsliederen zingt, maar die zich ook herkent in de psalmendichter die niet God worstelt, die erkent dat kruisdragen nog niet tot het verleden behoort.

Dat bijbelse realisme treft me ook in Yanceys jongste boek Bidden. Overigens ligt de Engelstalige titel dichter bij de typering die ik zojuist van de schrijver gaf: Prayer Does it make any difference? Wat helpt bidden tegen klimaatvervuiling, terrorisme, aids in Afrika? Heeft iemand die veel biddende vrienden heeft meer kans om van kanker te genezen dan iemand voor wie slechts een enkeling bidt? Wat moeten we aan met de uitroep van een moeder dat God groot is omdat Hij haar kind van verdrinking heeft gered, terwijl in haar kerk een andere moeder zit die haar dode kleuter uit een sloot moest halen?

Ik heb zo langzamerhand heel wat recensieboeken over bidden gelezen. Eerlijk gezegd ben ik afgezien wellicht van Ik zeg Papa van Larry Crabb het meest onder de indruk van Yancey. Hij schrijft geen gids met gebedstechnieken en stappenplannen met grote beloften, maar dwaalt rond als een reiziger die veel van de wereld zag en nadenkt over God. Hij ervaart bidden als een basisbehoefte, maar signaleert tegelijk dat er vaak een kloof tussen theorie en praktijk bestaat. Veel mensen ervaren bidden meer als een last dan een lust.

Herkenning
Yancey leerde bidden niet zozeer te zien als manier om via ervaring Gods aanwezigheid vast te stellen, maar als manier om te reageren op Gods aanwezigheid. Dat laatste heeft te maken met geloof en vertrouwen, ook al ziet een mens geen bewijzen. Geloof maakt dat Yancey bij God en zijn grootheid en heerlijkheid begint. Hij waarschuwt in dat verband tegen de bijziendheid van bidders die de rollen omdraaien en denken dat God er is om hun van dienst te zijn. “lk heb de indruk
dat ik vaak aan de verkeerde kant begin, stroomafwaarts met mijn eigen zorgen"

Yancey is een begenadigd schrijver die over veel levensechte illustraties beschikt. Dat maakt dat zijn vijf hoofdstukken blijven boeien. Hij vraagt zich af: 'Waarom zou ik bidden?' en 'Wat maakt bidden uit?' Hij confronteert zich met 'onverhoorde gebeden’ en constateert dat "wanneer er verder niemand luistert, het nauwkeurigst duidelijk wordt wie je gelooft dat God is". Bij de lezer zal er steeds herkenning zijn. Want net als hij is Yancey een mens van vlees en bloed.

Gebedsgenezing
Het bijbelse realisme vinden we ook in de gedeelten over gebed en lichamelijke genezingen. Terwijl de verwarring hierover nog steeds groot is, legt Yancey mijns inziens juiste accenten. Om misverstanden te voorkomen: Yancey heeft het bij 'wonderen over het plotseling doorbreken van vaste natuurwetten, zoals die van onze anatomie. Het gaat dan dus niet over het opmerkelijk grote potentieel dat God zelf in ons lichaam legde om te genezen of over de positieve invloed die onze geest (psychosomatisch) kan uitoefenen op dat proces, De schrijver heeft tijdens reizen in ontwikkelingslanden betrouwbare getuigenissen gehoord over wonderen, uitzonderlijke bovennatuurlijke interventies. Wat hem daarbij vooral opvalt, is de inconsistentie: er zit geen systeem in. Ook Jezus kwam niet op aarde om de wetten van de natuur te veranderen. Hij genas mensen die Hij in de loop van de dag zo tegenkwam.

Laten we ook nuchter zijn. Bidden om wonderlijke genezingen mag. Maar bidden we ook of God het soms vernederende verouderingsproces bij onze ouders wil omkeren, of Hij het geamputeerde been van een gewonde militair laat aangroeien, of Hij bij een neerstortend vliegtuig de zwaartekracht buiten werking wil stellen? We leren allemaal onze gebeden aan te passen aan de door God geschapen natuurwetten.

We willen allemaal zielsgraag dat het mensen van wie we houden voor de wind gaat. Maar intussen ontdekte Yancey wel dat het Koninkrijk van God meer groeide door de manier waarop christenen in vertrouwen hun lijden verwerkten dan door wonderen. Toen Yancey Gebeden van Martelaren las, zag hij “hoe weinig mensen baden om bevrijding, terwijl de leeuwen in de arena op de achtergrond brulden. Ze baden om hun familie die achterbleef, om volharding in geloof, om kracht om de dood zonder beschaamdheid te verdragen”.