www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

6 RECENSIES

Tim LaHaye & Jerry B. Jenkins
De laatste bazuin

Verlaten (Left Behind, 1995), 341 blz.
Tegenstand (Tribulation Force, 1996), 352 blz.
Tim LaHaye, J.B. Jenkins

Nicolae (1997), 317 blz.
Oogst (Soul Harvest, 1998), 336 blz.
Tim LaHaye, J.B. Jenkins

Apollyon (1999), 310 blz.
Kok, Kampen
Tim LaHaye, J.B. Jenkins

6. Nederlands Dagblad

Recensie door Wim Houtman

Deze eindtijdromans zijn een rage in de Verenigde Staten (www.leftbehind.com), en niet alleen bij christelijke lezers. Blijkbaar raken ze een snaar rond de millenniumwende. De serie gaat uit van een leer van de eindtijd waarin tegen de tijd van Christus' wederkomst de 'Opname van de gemeente' plaatsvindt, gevolgd door een 'grote verdrukking' van zeven jaren. En zo begint 'Verlaten': er is chaos op de autowegen doordat bestuurders ineens weg zijn, vliegtuigen met tientallen lege stoelen, zwangere vrouwen met platte buiken. Luchtvaartpiloot Rayford Steele mist zijn vrouw; bij de kerk waar zij naartoe ging, is nog wel hulppredikant Bruce Barnes achtergebleven. De chaos roept om een sterke man en dat wordt een Roemeense diplomaat die secretaris-generaal van de Verenigde Naties wordt en overal de wereldvrede weet te bespoedigen: de antichrist. Daarna volgen de zeven jaren van de 'grote verdrukking'.

'Tegenstand': Rayford vormt met zijn dochter Chloë, ds. Barnes en journalist Buck Williams het 'Verdrukkingscommando', om de krachten van de antichrist tegen te gaan.

'Nicolae': de Derde Wereldoorlog breekt uit, de twee getuigen prediken in Jeruzalem, de nieuwe paus wordt 'Hogepriester' van de 'Enigma Een Wereld Religie' en de grote aardbeving uit Openb. 6,12 vindt plaats.

En zo worden verder in 'Oogst', 'Appolyon', en de zeven nog volgende delen de zeven zegels, bazuinen en plagen ontrafeld.

5. Titel: Verlaten, deel 1 van de serie "De laatste bazuin"
Auteurs: Tim LaHaye en Jerry B. Jenkins
Uitgeverij: Kok, Kampen 1998, Pagina's: 341
Tim LaHaye, J.B. Jenkins
 
Reformatorisch Dagblad

Recensie door Els Brussé-Dekker - 10 februari 1999

Tim LaHaye en Jerry Jenkins schrijven apocalyptische roman

Nog één kans op verlossing
Het is ergens in de 21e eeuw. De dag begint net als alle andere, maar eindigt dramatisch. Vrijwel iedereen is 's avonds een of meer familieleden kwijt. Waar ze zijn gebleven, is een raadsel. Het lijkt wel of ze zijn verdampt.

Er heerst niet alleen ontreddering om verloren geliefden, maar ook chaos. Want voer- en vliegtuigen zonder bestuurder maken in de regel geen vlekkeloze stop. In ziekenhuizen staan moeders net na hun bevalling plotseling met lege handen; bij zwangeren verdwijnt de ongeboren baby en verschrompelt de buik tot oorspronkelijke grootte. Eén ding is opmerkelijk: van de volwassenen lijken vrij willekeurig personen weg te zijn, maar van de kinderen is niemand overgebleven. Ook vele graven blijken leeg te zijn.

Allerlei suggesties doen wereldwijd de ronde om te verklaren waar al die mensen zijn gebleven; de topjournalist Buck Williams verdiept zich erin om een overzichtsartikel over alle beweringen te schrijven. Tijdens het verzamelen van materiaal voor zijn stuk ontmoet hij de piloot Rayford Steele, die een opzienbarende visie op de verdwijningen te berde brengt; volgens Rayford heeft Christus Zijn kinderen weggenomen, voordat de grote zevenjarige verdrukking begint. Tegelijkertijd is de Opname "Gods laatste poging om de aandacht te trekken van al die mensen die Hem tot nog toe genegeerd en geloochend hebben." Iedereen krijgt zo nog één kans om "zich naar de bijbel te wenden voor de waarheid, en naar Christus voor verlossing."

Antichrist
Buck raakt hoe langer hoe meer overtuigd van de waarheid van Rayfords beweringen; hij sluit zich aan bij de kerk in Chicago die Rayford na de verdwijning van zijn vrouw en zoontje weer heeft opgezocht. Samen met de voorganger Bruce en Rayfords dochter Chloë vormt het viertal het Verdrukkingscommando dat de Antichrist Nicolae Carpathia gaat bevechten.

Deze Carpathia heeft namelijk in korte tijd moeiteloos de hele wereld aan zijn voeten weten te krijgen en hij oefent een onwerkelijke macht op de mensen uit. Hij is een wrede wolf in schaapskleren, maar hij weet zich zo uit te drukken dat iedereen alleen maar de loftrompet over hem steekt. Behalve het Verdrukkingscommando dus, maar de leden daarvan hebben zich tot God bekeerd en daarom kunnen zij waarheid van leugen onderscheiden.

Het is een bizarre 'werkelijkheid' die Tim LaHaye en Jerry B. Jenkins in "Verlaten" ten tonele voeren. Onduidelijk over de herkomst van hun theorieën zijn ze niet. Ze laten de weggenomen dominee van Rayfords kerk de rol van verklaarder spelen. De man heeft al voor zijn verdwijning een videoband opgenomen om na de Opname de achtergeblevenen uit te leggen wat er is gebeurd. Daarop verwijst hij naar 1 Korinthe 15: 51-57, waar Paulus onder meer schrijft: "Zie, ik zeg u een verborgenheid: wij zullen wel niet allen ontslapen, maar wij zullen allen veranderd worden, in een punt des tijds, in een ogenblik, met de laatste bazuin; want de bazuin zal slaan, en de doden zullen onverderfelijk opgewekt worden, en wij zullen veranderd worden."

Volgens de dominee heeft Paulus met deze woorden naar de Opname verwezen. Hierin komt het gedachtegoed van Hal Lindsey letterlijk naar voren; deze 'ziener' heeft dergelijke ideeën over het einde der tijden uitgebreid uiteengezet in verschillende boeken.

Bijbeluitleg
Ik kan me niet vinden in deze bijbeluitleg. Paulus zegt immers eerder in dit hoofdstuk dat eerst Christus zal opstaan, "daarna die van Christus zijn in Zijn toekomst. Daarna zal het einde zijn, wanneer Hij het Koninkrijk aan God en de Vader zal overgegeven hebben, wanneer Hij zal tenietgedaan hebben alle heerschappij en alle macht en kracht." Volgens de "Korte Verklaring" gaan aan het einde geen 7 jaren van verdrukking vooraf. Bovendien zegt Paulus in nota bene hetzelfde gedeelte dat de dominee citeert: "(.) alsdan zal het woord geschieden, dat geschreven is: De dood is verslonden tot overwinning." Volgens de roman zullen vele mensen echter een wrede dood sterven. Maar de dood is toch verslonden?

Of je het nu wel of niet met deze bijbelvisie eens bent, "Verlaten" is wel een boek dat boeit van begin tot eind. Sceptisch of niet, de beklemming blijft: Waar zal ik zijn als mijn aardse leven eindigt?

4. Titel: Tegenstand, deel 2 van de serie "De laatste bazuin"
Auteurs: Tim Lahaye en Jerry B. Jenkins
Uitgeverij: Kok, Kampen, 1998, pagina's: 352
Tim LaHaye, J.B. Jenkins
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl

Reformatorisch Dagblad

Recensie door Els Brussé-Dekker - 12 mei 1999

Uitkijken naar de vrede van Carpathia

De wereld heeft nog 7 jaar te gaan. Zeven jaar waarin God de aangekondigde oordelen uit het bijbelboek Openbaring zal uitvoeren. Slechts een aantal mensen heeft hier weet van; de rest van de wereldbevolking kijkt juist vol verlangen uit naar de vrede die de nieuwe wereldleider Nicolae Carpathia lijkt te zullen brengen.

In "Tegenstand", het tweede deel in de zevendelige serie "De laatste bazuin" van Tim Lahaye en Jerry B. Jenkins, breidt Carpathia zijn macht razendsnel uit. Als secretaris-generaal van de Verenigde Naties roept hij alle landen op mee te doen aan zijn ontwapeningspolitiek: 90 procent van de wapens vernietigen en de resterende 10 procent aan Carpathia geven. Die draagt er zorg voor dat ze in Nieuw Babylon terechtkomen, de nieuwe metropool die hij op de ruïnes van het oude Babylon bouwt en waar het hoofdkwartier van de VN zich vestigt. De deelnemende landen krijgen in ruil voor hun wapens een geheime formule om hun land vruchtbaar te maken.

Twee predikers
Maar daar blijft het niet bij. Carpathia maakt zich meester van alle media, van de splinternieuwe Boeing 757 van de president van Amerika, maar niemand klaagt daarover, tenminste niet in het openbaar. Wie het diep in zijn hart wel wil, zoals de bestolen Amerikaanse president, krijgt als het erop aankomt toch geen lelijk woord over Carpathia over zijn lippen.

Natuurlijk wemelt het in "Tegenstand" van de bijbelse verwijzingen. Zo duiken er in Jeruzalem twee predikers op die de heilsboodschap verkondigen; wie zich tegen hen verzet, moet dat met de dood bekopen (zie Openbaring 11). De verhuizing van de VN naar Babylon hangt samen met het voorkomen van deze stad in onder meer Openbaring 17.

Oordelen
Ondertussen zien de hoofdpersonen (journalist Buck, piloot Rayford, zijn dochter Chloë en predikant Bruce) met afgrijzen toe hoe Carpathia zijn gang gaat en hoe zij zelf min of meer gedwongen in zijn nabijheid blijven verkeren. Zij alleen, en nog een paar christenen, weten dat Carpathia de antichrist is en dat de wereld op haar eind loopt. Zij hebben door dat de drie series van zeven oordelen onherroepelijk zullen komen. Aan het eind van dit deel moet een van hen zelfs tijdens zo'n oordeel het leven laten.

Ook al begrijp je als lezer niet precies hoe de schrijvers de Bijbel lezen om tot hun visie op de eindtijd te komen, dan nog kun je geboeid raken door hun roman. De vaart en de spanning blijven er gelukkig goed in, want er gebeuren telkens weer volkomen onverwachte dingen, die niet altijd onmiddellijk worden opgehelderd.
 

3. Titel: Nicolae. Deel 3 van de 7-delige serie "De laatste bazuin"
Auteurs: Tim Lahaye en Jerry B. Jenkins
Uitgeverij: Kok, Kampen, 1999, Pagina's: 317
Tim LaHaye, J.B. Jenkins
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl






Reformatorisch Dagblad

Recensie door Els Brussé-Dekker - 15 september 1999

Nicolae, een wrede pacifist

In deel drie van "De laatste bazuin" draait de klok een stuk langzamer dan in de voorgaande delen die samen bijna twee jaar beschreven. De vertelde tijd in "Nicolae" valt uit te drukken in dagen.

Tim Lahaye en Jerry B. Jenkins, de schrijvers, pakken de draad net als in deel twee niet meteen op; eerst vatten ze samen wat er in de vorige boeken is voorgevallen en halverwege het verhaal zetten ze ook nog wat achterliggende gebeurtenissen uiteen. Geen enkele lezer hoeft zich dus te blijven afvragen hoe het ook al weer zat met die Hattie of Chloë, of, nog ingewikkelder, met de uitleg die de overleden dominee Bruce aan de Bijbel gaf.

In "Nicolae" woedt de Derde Wereldoorlog, omdat wereldleider Nicolae Carpathia, de veronderstelde antichrist, de tegenstand tegen zijn regime met grof geweld bestraft. Steeds duidelijker blijkt hoe wreed de man die zichzelf als pacifist voordoet in werkelijkheid is. Zijn gelovige piloot Rayford krijgt steeds meer tegenzin om voor de man te werken, maar daar staat tegenover dat hij als een van de weinigen inzicht heeft in Nicolae en zijn boze plannen.

De persoon van Nicolae krijgt in dit boek meer dieptetekening dan in de vorige, maar dat hij uiterst slecht is, was in de andere delen al aardig duidelijk geworden. Een groot deel van de roman gaat over de bevrijding van de Israëliër Tsion Ben-Juda, een wetenschapper die zijn leven niet meer zeker is, omdat hij wereldkundig heeft gemaakt dat hij heeft ontdekt dat Jezus de Verlosser is. De journalist Buck weet Tsion wonderwel door alle gevaren heen te loodsen; ze zien daar dan ook de hand van God in.

Zoals gezegd, het verhaaltempo ligt in "Nicolae" een stuk lager, maar wie geboeid was door deel een en twee, zal deel drie ook met plezier weglezen.

Recensie door Tineke Goudriaan - 13 juni 2001
Amerikaanse kerken verdeeld over theologische thrillers


Een computerchip in je voorhoofd
Wie niet voor de antichrist buigt, zal sterven. In deel acht van de spannende reeks van Tim LaHaye en Jerry B. Jenkins komt het erop aan. Theologische thrillers doen volop mee in de Maand van het Spannende Boek, maar in Amerika trekken de kerken aan de bel. De theologie achter de Laatste Bazuin-serie is misleidend. Wat is feit, wat fictie?

Een verhaal dat je twaalf delen lang wilt volhouden, moet wel spannend zijn. LaHaye en Jenkins hebben daarvoor de ingrediënten in huis. Het conflict tussen licht en duisternis bepaalt alle gebeurtenissen. De antichrist regeert de wereld en degenen die niet voor de boze willen buigen zijn maar klein en kwetsbaar.

In het zevende deel, ”Bezeten”, heeft de Laatste Bazuin-serie de helft van de periode van zeven jaar verdrukking achter de rug. Na 42 maanden is er een keerpunt: de antichrist, Nicolae Carpathia, is vermoord en ligt opgebaard in Nieuw-Babylon. Twee leden van het zogenaamde verdrukkingscommando van christenen zijn onafhankelijk van elkaar bij de moordaanslag betrokken; de jacht op de dader is geopend. De Joodse theoloog Tsion Ben-Juda weet dat Carpathia weer zal opstaan; hij wil wakker blijven omdat hij bang is het moment suprême te missen.

In ”Merkteken”, deel acht, gaat Carpathia zijn tegenstanders openlijk te lijf. Wie niet vol aanbidding voor hem knielt, wordt met harde hand gedwongen. Alle mensen krijgen een computerchip in het voorhoofd of in de hand geïmplanteerd. Wie weigert, sterft. Het verdrukkingscommando verblijft in een veilige schuilplaats, maar Griekse christenen moeten de marteldood sterven.

De hele serie is gebaseerd op een letterlijke uitleg van de bijbelprofetieën over de terugkomst van Christus. De reeks beschrijft zeven jaren van verdrukking die zijn aangebroken nadat God de gelovigen op een dag in de 21e eeuw plotseling tot Zich haalde. Na deze opname krijgt de antichrist de touwtjes in handen en hebben achtergeblevenen een laatste kans tot bekering te komen.

Bazuin-behang
Sinds de uitgave van het eerste deel in 1995 is de serie een doorslaand succes. In Amerika én in Nederland prijken LaHaye en Jenkins boeken al maanden op de fictietoptien. Het christelijke publiek is in de greep van de ”Left Behind”/”Laatste Bazuin”-serie. De dag voordat een nieuw deel in de boekwinkel verschijnt, positioneren Amerikanen zich zelfs 's nachts voor de winkeldeur. In Amerika zijn inmiddels meer dan 27 miljoen exemplaren verkocht en heeft uitgeverij Tyndale het aantal werknemers verdubbeld. In de Washington Post (5 mei 2001) stond het verhaal van een ter dood veroordeelde man die per se voor zijn executie nog een deel van de serie gelezen wilde hebben. Een vrouw die op sterven lag, smeekte LaHaye het manuscript van deel acht te mogen lezen. Het lezen over christelijke martelaren die het teken van de boze weigeren, zou haar in haar laatste dagen troosten.

Inmiddels zijn er ook Laatste Bazuin-behang en -briefkaarten te koop, is er een schaduwreeks voor kinderen, boekjes over jongens en meisjes die de Opname en de dramatische ontwikkkelingen daarna meemaken. Op cassettebandjes kun je een Engelse hoorspelvariant beluisteren en sinds februari is het verhaal van Jenkins en LaHaye ook in de bioscoop te zien.

Het lijkt onwaarschijnlijk dat het publiek al popcorn etend Openbaringachtige taferelen over zich heen laat komen. Ik heb de film niet gezien, maar heb weinig vertrouwen in het product. Hoogstwaarschijnlijk zijn de producers erg geïnteresseerd in het manipuleren van allerlei emoties rond de plotselinge verdwijning van bijvoorbeeld kinderen. Ik betwijfel of het publiek een bijbels besef krijgt van wie God is.

Ds. Geoffrey Thomas gaf in het Reformatorisch Dagblad van 23 mei zijn reactie nadat de film in Wales werd getoond. Zijn boodschap: Kijk uit met LaHaye en Jenkins. De theoloog is sceptisch over de invloed van de film. „Met nagesynchroniseerde versies in het Spaans en Portugees moet de Latijns-Amerikaanse markt bediend worden. Een Chinese versie voor de kerken daar zal door miljoenen goedgelovige jonge christenen bekeken worden. Hij gaat naar alle uithoeken van Rusland en Oost-Europa. Ook is er geen Afrikaans land waar niet met deze film geëvangeliseerd zal worden, met aansluitend misleidende opwekkingen aan het publiek om naar voren te komen. Hij heet hét evangelisatiemiddel voor het nieuwe millennium. Boeken en film zouden de boodschap over het naderende wereldeinde brengen, althans, zoals dat er in de ogen van deze chiliasten uitziet.”

Synode-uitspraak
De serie van LaHaye en Jenkins en vooral ook de verfilming ervan worden veel Amerikaanse christenen te gortig. Het is zelfs zover dat de synode van de Presbyteriaanse Kerk van Amerika zich over de boeken –hoewel fictie– buigt en deze maand een uitspraak doet over de theologie achter de romanserie. Een classis van de kerk heeft dat verzocht, omdat ze vindt dat de eindtijdtheologie niet in overeenstemming is met de gereformeerde verbondsopvatting.

Zolang een lezer de serie gewoon als fictie beschouwt, is er eigenlijk geen probleem. Nou ja, geen probleem. Dat deel na deel in de toptien belandt, is nog geen garantie voor kwaliteit. Voor de eerste delen is het enthousiasme van het publiek misschien verklaarbaar. Het thema was nieuw, de inhoud in zekere zin stichtelijk. De boodschap dat het einde van de wereld misschien al snel werkelijkheid zal zijn, zet aan het denken. De nadruk dat het erop aankomt dat je hart bereid is, raakt je persoonlijk. Allerlei onwaarschijnlijke dingen die gebeuren neem je voor lief, evenals het punt dat veel ontwikkelingen je niet heel bijbels voorkomen – wie zal precies zeggen wat de juiste interpretatie is van de eindtijdprofetieën?

Het punt is echter dat feiten en fictie niet te scheiden vallen als het gaat om bijbelse fictie. Dat laat de praktijk zien. Amerikaanse predikanten melden bijvoorbeeld dat gemeenteleden door het lezen van de boeken in de war raken en in problemen komen. Het zijn romans, maar kennelijk lezen veel mensen ze als halve theologische werken over de eindtijd. Lahaye en Jenkins mogen goede bedoelingen hebben en zich op verantwoorde bodem voelen door bijbelse profetie zo letterlijk mogelijk op te vatten, ze lopen het gevaar in hun boeken veel verder te gaan dan wat de Bijbel zegt en te speculeren over dingen die God níét heeft gezegd. Hebben ze wel genoeg over de gevolgen nagedacht? Ze willen ongetwijfeld mensen aan het denken zetten over het punt dat deze aarde niet oneindig voortbestaat, maar het mengen van bijbelwaarheid en fictie kan onjuiste indrukken achterlaten bij mensen. Dat geldt zeker voor niet-christenen en minder bijbelvaste christenen.

Hal Lindsey
Over de verhouding feit-fictie doen Jenkins en LaHaye nogal laconiek. Jenkins in een interview: „Mensen vragen ons: „Is dit precies wat staat te gebeuren?” Zeker niet. We hebben namen bedacht. We hebben karakters bedacht. We proberen het realistisch te maken. Wat we zeggen is dat we geloven dat dit iemand op een dag kán overkomen en wat het bijbelse element betreft proberen we zo dicht mogelijk bij de letterlijke uitleg van Openbaring te blijven. Dat is alles. We horen van talloze mensen dat ze in geen tijden in Openbaring hebben gelezen en dat ze er nu door geïntrigeerd worden. Er is niets beter dan dat mensen terug naar de Bijbel gaan.”

Jenkins (de schrijver) dramatiseert de opvattingen die LaHaye (de theoloog) aanhangt. LaHaye verweeft complexe bijbelpassages over de wederkomst (uit Daniël, Ezechiël, Zacharia en Openbaring, plus een aantal uitspraken van de Heere Jezus en Paulus) tot een theologie die aan die van Hal Lindsey doet denken. Lindsey schreef geen fictie, maar zijn boek ”The Late Great Planet Earth” (1970) met voorspellingen over het verloop van de geschiedenis verkocht net zo goed als de ”Left Behind”-serie nu doet. Lindsey voorspelde het einde van de aarde binnen veertig jaar na 1948. LaHaye en Jenkins noemen hun werk fictie en kunnen dus hun fantasie de vrije hand laten, maar Amerikaanse theologen zijn bang dat de invloed van Jenkins en LaHaye nog ingrijpender is. Ze presenteren hun fictie als bijbelse waarheid.

Schotse vrouw
De letterlijke uitleg die LaHaye geeft van wat in de Bijbel over het einde der tijden staat, staat in een vrij korte traditie. De eeuwen door hebben christenen gezegd dat de apocalyptische en uitzonderlijk metaforische hoofdstukken van Openbaring geen letterlijke gids zijn voor de dingen die de mensheid nog te wachten staan. LaHaye valt te plaatsen in de traditie van degenen die de zogenaamde bedelingenleer aanhangen. Zij verwachten dat de gelovigen plotseling en ongemerkt opgenomen zullen worden en dat de massa zal achterblijven om de verdrukking mee te maken. De gedachte is terug te voeren tot een Schotse jonge vrouw, Margaret MacDonald, die begin jaren 1830 een gezicht zag waarin sommige christenen van de aarde verdwenen vóór de vurige beproeving en verschijning van de antichrist.

Intussen levert dat opvattingen op die niet in de Bijbel zijn terug te vinden. Zoals het verdwijnen van gelovigen en het achterblijven van een menigte ongelovige Joden en onbekeerde mensen. Zoals een tweede kans voor ongelovigen om zich na de Opname alsnog te bekeren (zie Openbaring 16:9, 11; 2 Thess. 1:9). (Zie www.truthkeepers.net/toppage12.htm voor een uitvoerige theologische analyse van de Amerikaanse hoogleraar Samuele Bacchiocchi.)

Psychologie
Waren de eerste delen nog aangrijpend, wie bij deel zeven en acht is beland, kan zich afvragen waarom hij doorgaat met lezen. Verhaaltechnisch gezien zitten er ondermaatse kanten aan deze boeken. De psychologie ervan is zwak en de karakters blijven vlak en voorspelbaar. Hoe rationeel en kalm reageren de figuren bijvoorbeeld op de verschrikkelijkste rampen! In het jongste deel komt Hattie tot bekering, maar als lezer vind ik dat geen overtuigende gebeurtenis. De bekering zat er al zeven delen aan te komen, maar uiteindelijk heeft zij plaats als een tussen-neus-en-lippen-door-evenement. Verder kunnen ook LaHaye en Jenkins aan de langdradigheid die veel Amerikaanse auteurs stempelt niet ontkomen. Voor de drie dagen vertelde tijd van ”Bezeten” heeft het duo 300 bladzijden nodig. Zeven delen wilden ze aanvankelijk maar liefst schrijven, inmiddels kunnen we na nummer acht nog vier boeken verwachten.

Uitgevers zijn slim en commercieel. Ze rekenen erop dat wie eenmaal deel een, twee en drie heeft gekocht, ook vier tot en met twaalf zal aanschaffen. Christenen mogen LaHaye en Jenkins, de uitgevers en alle toptienen bij elkaar best eens in hun hemd laten staan.

1. Reformatorisch Dagblad
--------------------------------------------------------------------------------
Titel: Oogst, deel 4 van de serie "De laatste bazuin"
Auteur: Tim LaHaye en Jerry B. Jenkins
Uitgeverij: Kok, Kampen, 1999-2000, Pagina's: 336
Tim LaHaye, J.B. Jenkins
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl

Titel: Apollyon, deel 5 van de serie "De laatste bazuin"
Auteur: Tim LaHaye en Jerry B. Jenkins
Uitgeverij: Kok, Kampen, 1999-2000, Pagina's: 310
Tim LaHaye, J.B. Jenkins
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl


Titel: Moord, deel 6 van de serie "De laatste bazuin"
Auteur: Tim LaHaye en Jerry B. Jenkins
Uitgeverij: Kok, Kampen, 1999-2000, Pagina's: 358
Tim LaHaye, J.B. Jenkins
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl

Recensie door Tineke Goudriaan - 13 september 2000

LaHaye en Jenkins hebben missionair doel

Snelle hightech-uitleg van Openbaring

Moord, wraak, bedrog en slimme strategie zijn ingrediënten die de christelijke Amerikaanse auteurs Tim LaHaye en Jerry B. Jenkins royaal in hun boekenkookpot gooien. Persoonlijke en wereldwijde rampen hebben bij hen echter een expliciet bijbels kader. In de serie "De laatste bazuin", waarvan inmiddels zes delen in het Nederlands verschenen, staat alles in het kader van de ophanden zijnde terugkomst van Christus. De twee Amerikanen geven het bijbelboek Openbaring de meest letterlijke uitleg.

Boeken uit de serie "De laatste bazuin" ("Left Behind") leg je niet zomaar weer weg. De laatste zeven jaar van de wereldgeschiedenis zijn spannend, fantastisch en huiveringwekkend, zoals LaHaye en Jenkins die zien. Mensen verdwijnen, grote aardbevingen vinden plaats, sprinkhanen komen uit het niets op en vallen de mensheid aan en demonische ruiters doden eenderde van de wereldbevolking.

Te midden van al het wereldrumoer wachten de gelovigen de gebeurtenissen rustig af. Op een geheime plaats proberen de hoofdpersonen de rampspoed en beproevingen te doorstaan. Ze leven in het vertrouwen dat niets gebeurt zonder Gods wil en zien uit naar de uiteindelijke verlossing. Intussen gaat hun gevecht tegen Nicolae Carpathia, de antichrist, door en zenden twee roepende getuigen aan de Klaagmuur hun boodschap de wereld in - totdat hun tijd, 42 maanden, voorbij is.

Zestien talen
Het brein achter het apocalyptische drama is dr. Tim LaHaye. De "bijbelexpert en profetiegeleerde" is in Amerika een bekend schrijver, predikant, adviseur, tv-commentator en spreker over gezinsleven en bijbelprofetie. Hij heeft zich jarenlang in bijbelse profetieën over de eindtijd verdiept. Twee jaar geleden vloog hij in een vliegtuigje en dacht: Wat zal er gebeuren als de opname nu plaatsvond en de piloot ontdekte dat zijn passagiers verdwenen waren? De gedachte bracht hem tot het plan de bijbelse profetieën te verwerken in een spannende roman.

De pen van de witbebaarde Jerry B. Jenkins doet de rest; de schrijver vult de theoloog aan. Niet zonder gevoel voor humor noemt Jenkins zichzelf de "most famous writer no one's ever heard of." Toch heeft hij zes bestsellers op zijn naam staan. Jenkins' kwaliteiten liggen vooral op het gebied van fictie, huwelijks- en familieverwikkelingen en biografieën - hij assisteerde onder andere Billy Graham bij het schrijven van zijn memoires "Just As I Am".

Het succes van de serie "De laatste bazuin" is onloochenbaar. Het genre van de theologische thriller, uitgevonden door Frank Peretti, heeft de Amerikaanse markt veroverd en bevalt ook christelijk Nederland. Uitgeverij Kok doet er haar voordeel mee. Spanning, een christelijke boodschap en een vleugje romantiek, zonder de platvloersheid die veel onchristelijke boeken kenmerkt, slaan aan.

De "Left Behind"-boeken zijn inmiddels in zestien talen beschikbaar en van de Engelse editie alleen al gingen meer dan 18 miljoen exemplaren over de toonbank. Het schrijversduo behoort in Amerika inmiddels tot de toonaangevende evangelicale romanschrijvers van deze tijd. Zelfs zal van de eerste twee "Left Behind"-boeken dit najaar een film op de markt komen.

Kind
De dingen die in "De laatste bazuin" gebeuren vind je terug in Openbaring. Ze zijn soms op de maand af na te rekenen. Sterker nog, de verwikkelingen zijn van tevoren in te schatten: ""We zijn nu bij het Oordeel van de Zesde Bazuin", zei Buck. "Wat denkt u dat dat wordt?" Tsion slaakte een zucht. "Het komt erop neer, Cameron, dat een leger van tweehonderd miljoen ruiters eenderde van de wereldbevolking zal afslachten...""

De wereldrampen en de gebeurtenissen die zich in Jeruzalem afspelen zijn geënt op teksten uit Openbaring, maar de dingen de ex-piloot Rayford Steele, journalist Cameron (Buck) Williams, zijn vrouw Chloë en de andere hoofdpersonen persoonlijk meemaken, heeft Jenkins bedacht. Alleen Hattie Durham, die een kind van Nicolae verwacht, is daarop een uitzondering en natuurlijk degene die op de laatste bladzijden erin slaagt de antichrist te vermoorden.

De boeken zijn zo beeldend dat wie Openbaring zelf weer opslaat, het gevaar loopt LaHaye-en-Jenkins-taferelen voor ogen te krijgen. Toch zijn veel gebeurtenissen onwaarschijnlijk, te mooi om waar te zijn en soms gewoon onmogelijk. Desondanks blijft de serie boeien, al vraag je je wel af hoe de schrijvers de spanning erin denken te houden nu ze niet zeven -de aanvankelijke planning- maar twaalf delen willen publiceren, want nu en dan is het verhaal wat langdradig.

Hightech
De twee auteurs hebben met hun dynamische apocalyptische fictie een missionair doel. Ze geloven dat Christus' wederkomst nu echt dichtbij is. "Als je nagaat wat onze generatie meemaakt en de tekenen der tijden onderzoekt, dan moet je geloven dat Christus spoedig komt", schrijven ze. Het duo hoopt dat iedereen die hun boeken leest op Zijn komst voorbereid is. "Wees niet als de meerderheid."

Wannéér de wederkomst zal zijn, daarnaar kunnen de auteurs alleen maar gissen. Dat erkennen ze. In hun boeken gebeurt het ergens in de 21e eeuw, in de cultuur van vandaag of morgen. Iedereen beschikt over snelle hightech: internet, e-mail, mobiele telefoons, en gelovige infiltranten zijn op de onmogelijkste manier in staat de gangen van de antichrist en de zijnen te volgen. Het lijkt alsof men over een vliegtuig kan beschikken alsof het een auto is.

Het schrijversduo geeft een heel menselijke voorstelling van gebeurtenissen die de Bijbel juist niet heel expliciet uit de doeken doet. Als wij Christus' wederkomst meemaken, zullen we ongetwijfeld zien dat het allemaal anders is dan LaHaye en Jenkins schrijven. De grootste figuren uit de (kerk)geschiedenis gaan veel terughoudender met profetieën over de komende dingen om. De wederkomst zal onverwacht zijn; Christus zal in heerlijkheid verschijnen (Matth. 24:30), elk oog zal Hem zien (Openb. 1:7), Hij zal oordelen (2 Tim. 4:1), de doden zullen worden opgewekt en het einde zal zijn als Hij het koningschap aan God de vader overdraagt (1 Kor. 15:23-28). De kerkvader Irenaeus heeft de toon voor verklaringen van de Openbaring-profetieën gezet: "Hoe het zal zijn weten wij niet, maar als het komt, zullen wij zien dat het voorzegd is en versterkt worden in het geloof."

Kiezen
Lahaye gaat met losse bijbelteksten aan de gang. Hij is geen chiliast -iemand die voor de dag van het gericht een gouden eeuw op aarde verwacht, waarin de vromen het bewind zullen hebben- maar net als chiliasten vat hij het bijbelboek Openbaring meer historisch dan profetisch op. De voorspellingen ziet hij letterlijk, terwijl veel spreekt voor een symbolische uitleg. Augustinus pleit daarvoor, en vele anderen met hem.

Al mogen de theologische opvattingen van de Amerikanen kritisch bekeken worden, "De laatste bazuin"-fictie zet de lezer onherroepelijk aan het denken over de tekenen der tijden. En meer nog: LaHaye en Jenkins dwingen tot partij kiezen: voor of tegen Christus. De gelovige journalist Buck vraagt herhaaldelijk zijn nog steeds twijfelende vriend dr. Chaim Rosenzweig eindelijk voor Hem te zwichten - de tijd is nog maar kort.

Deel 10