CV-Koers - augustus 2002
Waarom zouden wij dit niet
geloven?
DOOR HENK MEDEMA
Belangstellend, maar niet
begrijpend keek de man zijn christelijke gesprekspartner aan. Die had hem juist een
stukje uit Mattheüs 3 voorgelezen, over de doop van Jezus in de Jordaan. Ik snap het
wel een beetje", zei hij", maar toch niet helemaal, dat van die Drieeenheid
van jullie christenen. Vader, Zoon, ja. Maar Heilige Vogel, wat is dat dan?"
Het werd me voor echt gebeurd verteld, maar u hoeft het niet te geloven. Maar kunnen
wij de leer van de Heilige Drieëenheid aan ongelovige tijdgenoten verklaren? Kunnen
we het wel aan onszelf uitleggen? En aan elkaar, als christenen onder elkaar? En
begrijpen we elkaar dan?
Dit geloven wij. Wat, geloven wij dat? Het debat over de begin dit jaar gepubliceerde
verklaring 'Dit geloven wij' komt, mede dank zij CV·Koers, op gang. Het gaat over de
inhoud van het christelijke geloof, en daar moet het hoognodig over gaan. Of het
praten over postmoderniteit nu een modeverschijnsel is of niet, zeker is wel dat
christendom voor velen in de eenentwintigste eeuw geworden is tot een beleving, dan
wel een gebrek daaraan. Of een persoonlijke overtuiging waarin smaken verschillen. Of
een moeilijk te definiëren iets dat ons aan elkaar verbindt, zolang we er maar geen
moeilijke vragen over stellen: sommigen denken daaraan bij de term 'oecumene van het
hart. Of iets waar we 'voor gaan', als het maar niet te hard regent.
Laat ik eerst, toevallig (?) schrijvend in Amerika, hetzelfde land waar deze
Verklaring vandaan komt, even een paar dingen mogen verhelderen.
Geen systematisch belijdenisgeschrift
Ten eerste: de Verklaring is geen vervanging van de klassieke geloofsbelijdenis, het
is zelfs überhaupt geen geloofsbelijdenis. Het wezenlijke verschil is dat deze
Verklaring geen systematisering van het geloofsgoed nastreeft, en dus per definitie
incompleet is. Dat is, het zij toegegeven, wel een beetje een nadeel. De benadering
is, om een term in het Engels te gebruiken, 'a salvationist approach', dat wil zeggen
dat het draait om de vraag 'wat moet een christen geloven om behouden te worden?'
Daarom weinig of niets over de schepping, de voleinding, het Koninkrijk van God, de
Kerk, de Wederkomst, Israël. Wie deze manco's aanwijst, heeft gewoon gelijk. Dit
document is een kernachtige en zorgvuldige verwoording van de kern van het heil, in de
zin van het behoud van zondaren door het verlossend werk van Christus. En op dat punt
is het zeer goed en evenwichtig opgebouwd, getuige het feit dat in de discussie (zie
ook www.ditgelovenwij.nl zelden (vermeende) formuleringsfouten worden besproken; het
gaat bijna steeds over de volledigheidsvraag en de vraag naar accenten.
Geen poging tot communicatie van het Evangelie
De Verklaring is, daar hebben velen op gewezen, massief, scholastisch en zwaar
klinkend, moeilijk begrijpelijk voor tante Truus en voor neef Pietje, weinig warmte
uitstralend. Dat is waar. Ik zou ook niemand aanraden de tekst zomaar op de markt voor
te lezen. Men weet nooit hoe de Geest mensen tot bekering brengt, maar deze tekst is
in ieder geval daar niet echt op toegesneden. Op het kerkplein zullen mensen, hopen
we, elkaar hierin verstaan en knikken: ja, dat is zo, dat geloven wij. op het
marktplein van de wereld is dit veel te ingewikkelde taal. En op het schoolplein houdt
de jongere generatie al gauw verbijsterd op te luisteren. Hier zit een probleem achter
dat niemand onbekend zal voorkomen: hoe schrijf je de inhoud van de Schrift leesbaar
over, in begrijpelijke taal? We zijn nog lang niet klaar, dit vereist nog een
exercitie. Een nieuw boek, misschien? Twee nieuwe boeken? Of heel andere
communicatiedragers? De kerk bijvoorbeeld, Gods gemeente? Ik wou er maar even op
wijzen dat de leesbaarheid van Gods voortreffelijkheid in Christus, volgens de Schrift
zelf (2 Cor. 3), tot stand komt door het schrijven van de Geest in onze harten. De
christelijke geloofsgemeenschap zélf moet een voor de wereld leesbare brief zijn.
Verwacht maar niet alles van boeken en geschriften, laat staan van Verklaringen. Toch
zou ik ín zijn voor iedere nieuwe poging, want de respondenten hebben wel gelijk dat
hier een enorme uitdaging is blijven liggen. Vertel maar eens hoe het zou moeten, of
kunnen.
Geen poging tot het geven van actuele antwoorden
Er zijn vandaag veel vragen, misschien wel meer dan ooit, die er gisteren niet waren.
Sommige ervan hebben wij als christenen nog niet eens gehoord, of we hebben er niet
voldoende naar geluisterd. Andere hebben we alvast maar beantwoord, om er snel vanaf
te wezen. Nog weer andere, soms dezelfde, leven diep in ons eigen hart en we durven
niet eens hardop tegen elkaar te zeggen dat we er zelf niet eens goed mee uit de
voeten kunnen. We moeten daar iets mee, en degenen die dat in het debat hebben
verwoord, hebben gewoon gelijk. Alleen: daar gaat deze Verklaring niet over. Dit ging
over de in iedere generatie en iedere eeuw onveranderlijke nood van de zondaar, en het
onveranderlijke en wonderlijke aanbod van Gods verlossing in Christus Jezus. Romeinse
soldaten, middeleeuwse boeren, arbeiders in de industriële revolutie zowel als
skaters, studenten en systeemanalysten in onze tijd, en alle anderen die wij hier nu
niet kunnen opsommen: zij allen moeten behouden worden door de ene Naam die daartoe
onder de hemel gegeven is.
Waarom zouden wij dit niet geloven?
Zo eenvoudig is deze Verklaring dus eigenlijk, en het toelichtende boek zegt niets
anders. Er is zeker meer dat wij ook zouden moeten geloven, en waarover wij het zelfs
eens zouden moeten kunnen worden. Er zijn ook nog moeilijke vragen op de agenda, en
wij moeten ons schamen over het feit dat wij daar vaak nog niet eens aan toe zijn. Er
is nog een verworden, verloren en verloederde wereld om ons heen, aan wie we dringend
een verklaring schuldig zijn over het Evangelie. Maar déze Verklaring zegt: waarom
zouden wij minstens niet tegen elkaar kunnen zeggen dat we dit geloven? Dat moeten we
toch aan elkaar kunnen uitleggen, elkaar met blijdschap en niet zonder verbazing in de
ogen ziende. En misschien, als we daarmee beginnen, kunnen we het aan de mensen om ons
heen uitleggen ? want die mogen het best weten: dit geloven wij "
Mr. H.P Medema is uitgever en mede-initiatiefnemer van de Nederlandse vertaling
van de geloofsverklaring 'Ditgeloven wij', die in 2000 werd gepubliceerd in de
Verenigde Staten (This we believe).
CV-KOERS AUGUSTUS 2002
|
|