EO-Visie - 24 oktober 2002 - Op TV: 31 oktober a.s. - 22.48 uur
EO bezoekt T.B. Joshua
Lastig filmen in Lagos (video - zie onderaan)

The Church of all Nations in Lagos is voor velen een voortdurend punt van gesprek. Voor- en tegenstanders van de plaatselijke 'profeet Joshua' hebben er graag een retourtje Nigeria voor over om aan te tonen dat het om een 'man Gods' of juist het tegenovergestelde gaat.
Voor een reportage vlogen ook twee programmamakers van 't Zal je maar gebeuren naar het Afrikaanse Land. 

"Indrukwekkende wonderen, vreemde organisatie."

Wout Heslinga, programmamaker bij de EO, hoorde een half jaar geleden voor het eerst van de wonderbaarlijke genezing van Jan Westerhof, een man die na gebed bij Joshua genas van de ziekte Multiple Sclerose (MS). Westerhof is slechts een van de velen die bij in The Church of all Nations genazen en Nigeria gezond verlieten.
De bladen die een deel van zijn verhaal publiceerden, werden echter bestookt met brieven, boosheid en contragetuigenissen.

Westerhofs verhaal vormt de rode draad in de documentaire; hoe kijkt hij een jaar na zijn genezing terug en hoe ziet zijn leven er nu uit?

Een week na terugkomst in Nederland zijn Wout en cameraman Christiaan van den Broeke nog diep onder de indruk van alles wat ze in The Synagoge onder ogen kregen. "Ze genezen er bij bosjes. Het is eenvoudiger de mensen te tellen die niet genezen dan de mensen die vrij van kwalen de deur uitgaan."

Op zijn minst opvallend waren de 'arrestaties' door de Heilige Geest. Christiaan: "Op een gegeven moment vielen er tijdens een gebed vijf mensen uit de banken. Met gekruiste benen zaten ze op de vloer. Ik heb uit alle macht geprobeerd die benen van elkaar te krijgen, maar dat lukte niet. Later bleek dat de arrestanten zich met occulte zaken als hekserij en met medicijnmannen bezig hadden gehouden.

"Een andere vrouw had borstkanker, zo erg dat ze haar borst niet kon aanraken. Er werd voor haar gebeden en de pijn was weg. Joshua zei dat God de volgende dag met het helingsproces verder zou gaan. En inderdaad stroomde er toen wittige rommel uit de borst. 

Ook hebben we meerdere fotoreportages gezien van mensen bij wie alleen een litteken overbleef van een oude wond of kwaal. Tijdens ons verblijf ontmoetten we daar een arts van de Bahama's en hij bevestigde dat dit regelmatig gebeurt.

Muurschilderingen

Wout Heslinga heeft goed rondgekeken en ontdekte weinig van letterlijke aantijgingen die Joshua de afgelopen tijd aan zijn adres heeft gekregen. Zo zou er ergens een plaat hangen waarop staat dat God geen zoon heeft. Hij en Van den Broeke hebben iets dergelijks niet gezien. Er waren wel veel muurschilderingen, maar die stelden alle een bijbels tafereel voor. 

En over het knielen dat iedereen voor 'de profeet' zou doen, zegt Van den Broeke: "Ik heb gezien dat iemand voor hem knielde, maar dat kan ik wel wegstrepen als cultuur. Het was geen aanbidding. Ook speelt mee dat daar nog veel respect en bewondering is voor leiders binnen en buiten de kerk: 'Die man, dat is een man van God. Die bekritiseer je niet, die eer je alleen maar'."

Overlast

De man die knielde, een persoonlijk medewerker van Joshua, bezorgde Wout en Christiaan echter wel de nodige overlast. Op al hun gangen door de ruimten van The Synagoge volgde hij het duo. Wout: "Heel lastig. Wij hadden een uitnodiging en dan verwacht je vertrouwen en dus de mogelijkheid om te filmen. In de praktijk mochten we onbelemmerd wonderen registreren, maar voor de rest werden we continu door de organisatie gecontroleerd en zelfs door twee camera's gevolgd." Doordat het duo tv-makers onverstoorbaar hun gang ging, konden zij echter toch alles filmen wat zij wilden.

De kritiek op organisatorische eigenaardigheden van The Synagoge is niet uit de lucht gegrepen. Christiaan: "Daar kun je boeken mee vullen. Wij keken elkaar vaak vragend aan: 'Gebeurt dit echt?'
Mensen die niets voor de camera willen zeggen omdat ze 'eerst toestemming' moesten hebben van de profeet, controles en als we even Nederlands praatten direct: 'Wat zeggen jullie nu'?"

Wout: "Aan het eind van ons verblijf dacht ik: 'Dit is zeker een oefening in lijdzaamheid'. We wilden op het laatst een gesprekje filmen dat Westerhof had met iemand die hij ontmoette. Daarvoor moesten we eerst toestemming vragen. Ik dacht dat dan wel binnen vijf minuten te horen, maar het duurde een dag en toen mocht het niet. Op een gegeven moment kregen we zowaar een beetje ruzie met de medewerkers. Dat terwijl we ook twee keer apart geroepen werden waarbij ons duidelijk werd gemaakt hoe blij ze met ons waren. Overigens hebben gewone bezoekers geen last van zulke controles."

Kracht

Wout en Christiaan moeten veel nog op een rijtje krijgen, maar willen wel een beoordeling maken. Christiaan: "De kritiek op Joshua vind ik vaak onterecht, vraagtekens bij medewerkers en organisatie zijn wel gegrond. De aanmerkingen op Joshua zijn gemakkelijk te weerleggen. Zijn preken zijn eerlijk en goed. Voortdurend relativeert hij ook zijn eigen persoon, verwijzend naar Jezus' kracht."

Volgens Christiaan benadrukt Joshua wel, en daar wordt binnen het christendom nogal verschillend over gedacht, dat zonden en het niet belijden daarvan direct van invloed kunnen zijn op de lichamelijke toestand. "Dat verband wordt stellig gelegd." Veel mensen die niet genezen, benauwen dergelijke stellingen. Christiaan: Tot in je tenen moet je je zonden belijden. Ook wat je verkeerd gedacht hebt. Dan ben je helemaal schoon en de redenering is dat de ziekte dan geen bestaansrecht meer heeft. Puur praktisch gezien, geneest echter niet iedereen."

Wout: "Ik hoed me voor finale eindoordelen. Daarvoor ben ik te kort in The Synagoge geweest."

Marcus Wisse
Donderdagavond 31 oktober 2002 - Nederand 1 - 22.48 uur