T.B. Joshua, profeet op een dwaalspoor

Net als talloze Nederlandse christenen reisden Kees en Mark afgelopen zomer naar 'de profeet' T.B. Joshua in Nigeria. Beiden waren nieuwsgierig naar de opwekking, maar Mark ging toch vooral voor genezing van zijn diabetes. T.B. Joshua bad voor hem en verklaarde hem genezen. Dus besloot Mark geen insuline meer te spuiten. Bij terugkeer in Nederland was hij meer dood dan levend.


DOOR WILLEMIEN LEMKES

Talloze Nederlandse christenen die lichamelijke genezing verlangen, reizen af naar Nigeria Wonderlijke genezingen vinden daar inderdaad plaats. Maar er zijn ook forse kanttekeningen te plaatsen bij de bediening van T.B. Joshua. Hoe schriftuurlijk is zijn prediking? En: hoe wordt omgegaan met zieken die niet genezen? Verhalen over genezingen - zoals Jan Westerhof die genas van de spierziekte MS, in de EO-documentaire die vorige maand werd uitgezonden - doen het goed. Kees (43) en Mark (25) reisden in augustus naar Nigeria, nieuwsgierig geworden door alle wonderlijke getuigenissen. Mark verwachtte te worden genezen van zijn diabetes, Kees hoopt geestelijk opgepept te worden.Voor Mark werd het bijna zijn dood, Kees keerde terug met vooral vraagtekens.

Toch willen ze geen van beiden negatief oordelen over de Nigeriaanse genezingsprediker. Kees is nog altijd onder de indruk van wat hij in Nigeria meemaakte. "In de samenkomsten waar T.B. Joshua preekt en genezingen doet komen zo'n tien- tot twaalfduizend mensen. Vanaf zes uur 's morgens staan de mensen uit de omgeving bij de poorten Iedereen krijgt instructie over wat er gaat gebeuren en het Evangelie wordt uitgelegd. Alle ziekten worden opgeschreven en de mensen met dezelfde ziekte gaan bij elkaar zitten. Daarna loopt Joshua rond en gebeuren er geweldige wonderen. Het ging meer ontspannen dan ik in Nederland bij dergelijke samenkomsten wel heb meegemaakt. Er vielen wel mensen op de grond, vooral als er boze geesten werden uitgedreven, maar verder moest je vooral oppassen voor de cameramensen die overal rondliepen. Alle genezingen worden namelijk op video vastgelegd."

Schuldbelijdenis
Wat op Kees vooral veel indruk maakte, was de noodzaak voor iedereen om een schuldbelijdenis op te schrijven. Sommige mensen beleden hun schuld voor een volle zaal of voor de camera. "Vooral de Afrikanen zijn daar blijkbaar heel makkelijk in. Zonden als abortus en overspel werden zomaar even voor de camera uitgesproken. Ik zou dit niet zo snel openlijk doen, maar het was wel goed voor mij om erover na te denken en eens grondig schoon schip te maken. Er was gezegd dat je een gesprek over je schuldbelijdenis met één of twee discipelen zou krijgen en daarna mogelijk met Joshua. Dat is niet gebeurd. Thuis heb ik het papier maar verbrand; het had zijn doel gehad.

Zo'n schuldbelijdenis heeft iets van een biecht, het bevrijdt. Ik heb het idee dat wij in onze kerken wel eens te gemakkelijk omgaan met schuld en zonde.Als iemand zich bekeert zijn wij allang blij, maar zondebesef en schuldbelijdenis worden vaak niet zo benoemd. Joshua zegt: 'Als je leven niet verandert na je bekering, is het dan wel een bekering? Het onderwijs in de Synagogue is gericht op bekering en daar maakt schuldbelijdenis een belangrijk deel van uit. De Nigerianen die komen, krijgen allemaal onderwijs over deze dingen. De buitenlanders komen vooral voor spektakel en genezing."

50 ex-aidspatiënten
"En spektakel was er. Als je smerige wonden ziet die na enkele dagen alleen nog maar littekens zijn, is dat absoluut een wonder. In een zaaltje zaten vijftig ex-aidspatiënten met een certificaat van het ziekenhuis dat aantoonde dat ze inderdaad genezen waren. Tovenaars werden letterlijk gebonden door de Heilige Geest, hun benen zaten zonder boeien aan elkaar vast. Ze kregen bijbels onderwijs en na ongeveer drie dagen werden ze bevrijd."

De bezoekers komen in de eerste plaats voor zichzelf, ontdekte Kees. Er is niet veel aandacht voor de ander, iedereen is gericht op zijn eigen genezing. Kees was zelf niet naar Nigeria gegaan om lichamelijke genezing. "Ik heb er geen moment aan gedacht om voor mijn ogen te laten bidden, hoewel ik een bril van -7 heb. Ik heb voorbede gevraagd voor innerlijke heling. Eigenlijk heb ik daar tijdens het bidden niet zozeer iets bijzonders ervaren, maar ik heb er wel voor mijzelf een mijlpaal neergezet."

Opwekking
Mark ging naar Nigeria om genezen te worden van zijn suikerziekte. "Toen ik daar was, heb ik voor het eerst sinds jaren gehuild. Als je ziet wat er gebeurt met mensen uit wie een boze geest wordt uitgedreven, dat ze daar schuimbekkend op de grond liggen en 'gearresteerd worden' door de Heilige Geest, zie je hoe groot God is. Het mooie vind ik dat alle mensen die er komen eerst het Evangelie horen. Ze moeten hun zonden belijden en de Here Jezus in hun hart vragen."

Halverwege de week heb ik gevraagd om gebed voor genezing. Er zijn video-opnames gemaakt van mij met mijn insulinespuiten en mijn bloedglucosemeter. Mijn gegevens - naam, leeftijd en ziekte - werden op een A3-vel geschreven waarop bovenaan stond 'God is the Healer, His Name is Jesus Christ'. In de gebedsrij kwamen er 'juniorprofen' langs, die met alle mensen baden als een soort voorbereiding. Daarna kwam Joshua en gebeurden de meest ongelooflijke dingen, zoals zweren die etterend openbarstten en daarna verdwenen waren, en grote gaten in iemands lijf waarover een nieuw vel groeide.

Toen Joshua uiteindelijk voor mij bad, merkte ik niets bijzonders. Hij zei tegen mij dat ik 'free' was. Ik geloofde absoluut dat ik genezen was en besloot om geen insuline meer te spuiten. Maar ik was wel van plan om regelmatig mijn bloedsuiker te meten om te kijken hoe hoog ik zat. Toen zei iemand tegen mij:'Geloof je dat de Heer je genezen heeft? Waarom wil je het dan controleren, waar is je vertrouwen?'."

"De dagen erna voelde ik mij steeds zieker worden. Ik had enorme dorst en voelde me moe. Maar ik bleef bidden, want ik geloofde echt dat ik genezen was en wilde Satan geen enkele ruimte geven. Het ging echter niet beter, ik ging overgeven en kon geen eten of drinken meer binnenhouden. Er kwamen wel juniorprofeten langs, maar die deden er niet zo moeilijk over. Naast alle erge ziektes die daar genezen worden is een jongen die een beetje mager wordt geen probleem. Er worden ook doden opgewekt, dus zij zitten daar niet zo mee. Dat heb ik niet als negatief ervaren, meer als bemoediging.

Vlak voor we naar het vliegveld gingen, ben ik nog even op het kantoor van Joshua geweest en heeft hij voor mij gebeden en weer gezegd dat ik 'free' was. Ik weet daar niet meer zoveel van, want toen kon ik al moeilijk praten en lopen. Ze hebben me in een rolstoel naar het vliegveld moeten brengen. Het enige wat ik wilde, was liggen en met rust gelaten worden."


Verwachting
Op Schiphol stonden de ouders van Mark, zijn zus en wat vrienden vol verwachting uit te zien naar een gezonde Mark. Zij herkenden de jongen in de rolstoel niet eens. In het ziekenhuis bleek dat hij twintig kilo was afgevallen, volkomen was uitgedroogd en dat zijn bloedsuikerwaarde niet meer te meten zo hoog was. In twee dagen kreeg hij 26 liter vocht toegediend en hebben de artsen hem met veel moeite weer ingesteld op de insuline. De artsen zeiden dat hij geen dag later had moeten komen, en dat hij het overleefd heeft dankzij zijn sterke hart.

Toch is Mark niet teleurgesteld in T.B. Joshua of in God. "lk heb daar de grootheid van God ervaren, ik heb Hem aan het werk gezien. Het was een soort kijkje in de hemel. Ik ben niet genezen en het leven gaat gewoon door. En er is wel iets in mij veranderd. Ik ben erg aangesproken door de zin 'sin no more'. Natuurlijk heb ik het verhaal uit de Bijbel al vaak gehoord, dat de Here Jezus zegt: 'Ga heen en zondig niet meer', maar nu kwam het heel dichtbij. Joshua zegt dat het niet betekent: 'Je gaat het proberen en hopen dat het lukt', nee, je moet het gewoon niet meer doen. Het zijn dingen die tussen God en jou instaan en dat moet je niet laten gebeuren".

Mark zegt achteraf dat hij de ernst van zijn situatie in Nigeria niet heeft ingezien. Kees heeft echter heel wat angstige uren gehad. "Bij ons vertrek op Schiphol had zijn vader schertsend tegen me gezegd: 'Zul je Mark een beetje in de gaten houden?'. Dat herinnerde ik me toen ik zag dat het helemaal mis ging. Ik ben toen maar een beetje voor hem gaan zorgen. Als iemand ziek blijft in de Synagogue, komen er juniorprofeten langs, die bidden en dan is het klaar. De manifestatie van de genezing is niet belangrijk, free is free. Iemand op onze slaapzaal las het verhaal van de vier vrienden die hun zieke makker bij Jezus brachten. Dus ik dacht 'ik pak Mark op en zet hem bij Joshua voor de deur'. Maar zo ver kwamen we niet, Joshua wordt erg afgeschermd. Ik voelde ook dat ik met die actie uit het systeem stapte. Mark was genezen, vrij, en ik was ongelovig. Ik had er dubbele gevoelens over. Ik weet dat ik een uiterst nuchter, rationeel rnens ben en ik wilde ook geen spelbreker zijn. Ik had al zoveel wonderen gezien, het moest kunnen. Mark heeft zijn leven echt op het spel gezet."

"Ik heb natuurlijk veel nagedacht over de extreme dingen die ik in Nigeria meegemaakt heb. Aan ene kant de wonderen, aan de andere kant Mark die steeds zieker werd. De wonderen die er gebeuren zijn van God, daar heb ik geen enkel vraagteken bij. Maar de positie van Joshua is wel kwetsbaar. Hij wordt op een bepaalde manier vereerd, wat hij zegt wordt zonder meer als waarheid aangenomen. Hij zegt zelf min of meer dat hij onfeilbaar is. Aan wie legt Joshua verantwoording af, wie corrigeert hem?"
,Wat ik heel duidelijk als een gemis heb ervaren, is de voorlichting aan gasten in het algemeen, zeker als er geen genezing optreedt. Daarin voelde ik mij in de situatie met Mark in de steek gelaten. De spanning rondom genezing, dat je hier in pinkstergemeenten ook wel aantreft, hangt zeker ook in Nigeria: Ben je ongelovig als je niet geneest? Als Joshua zei 'You are free', dan moest het ook zo zijn. Twijfelen als je ziet dat het toch echt niet goed gaat, is volkomen taboe. Maar niet iedereen wordt beter, het is geen 'genezingsfabriek'. Wat ik wel duidelijk heb gezien, is dat het Joshua's doel is mensen dichter bij God te brengen: genezing is het middel, bekering is het doel.'