Een oproep tot vereniging van alle evangelischen in alle kerken
Nederlands Dagblad - www.nd.nl - 7 februari 2004
Prof. dr. C. Graafland voorspelt andere kerkelijke kaart
van onze redactie kerk
UTRECHT - Er komt een heel andere kerkelijke kaart, denkt prof. dr. C. Graafland. Grenzen en tegenstellingen tussen het
protestantisme en de rest van het christendom, zowel evangelisch als rooms-katholiek, zullen drastisch wijzigen of zelfs
verdwijnen. Het is volgens hem de enige manier om in de toekomst te overleven.
Graafland sprak zaterdag op de Kontekstueel-lezersdag. De bijeenkomst van het 'tijdschrift voor gereformeerd belijden nú' stond
in het teken van uitspraken van theoloog Alister McGrath in het Nederlands Dagblad en in Beweging, het blad van het centrum voor
Reformatorische Wijsbegeerte. Volgens McGrath zal het protestantisme verdwijnen. Binnen het christendom zullen drie grote
stromingen overblijven: de rooms-katholieke, de oosters-orthodoxe en de evangelicale.
Er waren ongeveer 135 mensen naar de Jacobikerk in Utrecht gekomen. Velen zien in hun omgeving dat traditionele kerken moeite
hebben het evangelie aan jongeren over te dragen terwijl evangelische groepen een jonge doelgroep weten aan te spreken,
verklaarde redactielid drs. J. Wienen de hoge opkomst.
Volgens emeritus-hoogleraar Graafland is het niet meer van doorslaggevend belang of ,,wij nu rooms-katholiek, Grieks-orthodox,
evangelicaal of protestant'' zijn. Het geloof dat 'de rechtvaardiging van de goddeloze plaatsvindt door het geloof' is te vinden
in alle kerken. ,,In dat licht gezien is het dus eigenlijk helemaal geen ramp om over het einde van het protestantisme te
spreken.'' Misschien komt er wel een bijbelse vernieuwing van de Rooms-Katholieke Kerk waarmee de protestantse kerken zich graag
verenigen. ,,Wie zou daar niet naar verlangen?''
Het draait tenslotte om de scheiding tussen het ware en het niet-ware geloof, aldus Graafland. Die scheiding is niet meer
kerkelijk vast te leggen. Hij vond het een positieve ontwikkeling dat in sommige kerken het orthodox-gereformeerde gemeenteleven
en de evangelische spiritualiteit zich verbinden. Graafland riep 'evangelischen van alle kerken' op zich te verenigen. ,,Alle
gelovigen die kinderen van de ene Vader van onze heiland Jezus Christus mogen zijn, komt uit uw verouderde stellages
tevoorschijn en verenig u tot Christus' ware kerk op aarde.''
Negatief over PKN
Graafland was zeer negatief over de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) die op 1 mei van start gaat. De kerk met ,,horizontale
prediking met sterk moralistische inslag'' heeft geen toekomst. Volgens hem is de nieuwe kerk een laatste poging om het
definitieve einde nog een poosje uit te stellen. Dat kan worden voorkomen als de Protestantse Kerk in Nederland tot ,,een
vruchtbare, inhoudelijke en geestelijke integratie'' komt met de evangelische beweging - die in de meeste protestantse kerken
bezig is te ontstaan.
Drs. W. Dekker, werkzaam bij de Hervormde Bond voor Inwendige Zending (IZB) ging in op de culturele ontwikkeling die tot ,,deze
impasse van het protestantisme'' heeft geleid. Volgens McGrath heeft het protestantisme de geloofservaring teveel verwaarloosd.
Het woord beleving is in de westerse cultuur enorm belangrijk geworden, erkende Dekker. Alle kerken hebben daar slecht op
ingespeeld, ook de Rooms-Katholieke Kerk. Sommige kleine orthodox-protestantse kerken lijken het nog goed te doen, maar dat is
te danken aan zuilvorming en groepscodes, aldus Dekker. ,,Ook daar wordt intussen zichtbaar dat de traditionele woorden niet
meer refereren aan de levens- en wereldervaring van veel kerkgangers. Derhalve moeten deze kerken worden gezien als weliswaar
dichtbevolkte, maar in feite afbrokkelende eilanden.''
Door de belevingscultuur serieus te nemen is de evangelische stroming de enige groepering die succes heeft. Maar dat wil nog
niet zeggen dat alle kerken die kant op moeten, zei Dekker. Hij vond wel dat het christelijke geloof in de westerse wereld moet
aansluiten bij de cultuur, echter zonder van kleur te verschieten. Hij waarschuwde ervoor als kerk niet te gemakkelijk in te
spelen op het verlangen naar emotie. ,,Emotie is de oppervlaktelaag van een veel diepere laag. De kerk moet Jezus niet aanbieden
als vervulling van een emotioneel verlangen naar geborgenheid. De kerk moet Jezus als de Heer van de wereld ter sprake brengen,
waardoor wij heel de wereld in een ander licht mogen zien. Deze Heer wil ook de Heer van mijn leven zijn.'' Is dit evangelische
theologie?, vroeg Dekker. ,,Van mij mag het zo worden genoemd, maar het mag ook protestants heten.''
Prediking belangrijk
Is het erg als het protestantisme verdwijnt?, vroeg iemand. Ja, vond Dekker. De kracht van het protestantisme is de prediking.
Die ontbreekt wel eens bij evangelischen. De prediking van het Woord moet er wel zijn, wil de evangelicale stroming een opvolger
van het protestantisme zijn.
Graafland proefde in de reacties vanuit de zaal ,,een afkeer van evangelischen''. ,,Intussen is de Protestantse Kerk leeg en
zitten evangelische kerken vol. Dan kun je wel zeggen dat jongeren een verzetje willen als ze naar de evangelischen gaan, maar
misschien horen ze iets nieuws.'' Er heerst in die beweging niet het afgezaagde klimaat zoals in de traditionele kerk. Hij
erkende dat er ,,verschraalde evangelische vormen'' te vinden. Maar McGrath gaat het om het origineel-reformatorische. ,,Hij wil
het protestantisme van alle rompslomp zuiveren. Dat is kern van wat evangelischen willen.''
|