Nederlands Dagblad - 24 april 2006 - www.nd.nl 

Honger naar debat over geloof en wetenschap

GRONINGEN - De discussie over geloof en wetenschap leeft, zo bleek zaterdag in Groningen. Studenten zoeken ruimte voor hun kritische vragen, zonder het gevoel te krijgen dat hun geloof achterhaald is.

"Als ik vertel dat ik naar de kerk ga, zeggen medestudenten vaak dat de Bijbel achterhaald is. Ik krijg dan soms het gevoel dat ik christen ben omdat ik niet goed nagedacht heb.'' Student communicatie Marjan Bodewits krijgt bijval van haar vrienden. Biologiestudent Kitty Goeman moet ook nogal eens uitleggen waarom zij gelovig is. "Daarom ben ik heel blij met het Intelligent-Designconcept, daar kan ik wat mee.''

De discussie over geloof en wetenschap leeft, zo bleek zaterdag in de Tentamenhal van de Rijksuniversiteit Groningen. Bijna zevenhonderd mensen - zeker driekwart twintigers - bezocht er een congres over de relatie tussen geloof en wetenschap, georganiseerd door enkele Groninger kerken en (oud-)studenten van de universiteit en hogeschool in die stad, onder de titel 'Truth or Dare'.

De sprekerslijst was indrukwekkend: natuurkundige Cees Dekker, filosoof René van Woudenberg (beiden actief in het recente debat over geloof, wetenschap en Intelligent Design) en Willem Ouweneel waren de bekendsten, naast Ben Hobrink, auteur van het boek Moderne Wetenschap in de Bijbel, en gereformeerd predikant en godsdienstwetenschapper Rein Fernhout.

In een workshop met de titel 'Geloven met gezond verstand' verklaarde Dekker nogmaals, waarom hij God als schepper én het ontstaan van diversiteit via evolutie naast elkaar accepteert, zoals hij afgelopen zaterdag ook in het Nederlands Dagblad uiteenzette.

Zijn korte betoog werd gevolgd door een spervuur aan vragen, zowel van christelijke als niet-christelijke toehoorders. Hoe de mens - als beelddrager van God - uit de evolutie is opgekomen, is ook voor hem een mysterie, erkende Dekker op een van de vragen. "Maar archeologen zien dat veertigduizend jaar geleden ineens allerlei uitingen van cultuur ontstaan, zoals begrafenisrituelen. Wellicht dat God op dat moment een soort bewustzijn, Godsbewustzijn, in een mensachtige heeft gelegd.''

's Ochtends betoogde Willem Ouweneel dat iedere vorm van wetenschap is gebaseerd op onbewijsbare vooraannames, en daarmee feitelijk religieus is. De positivisten, die hopen dat de wetenschap objectieve waarheden kan opleveren, hebben wat Ouweneel betreft hun langste tijd gehad. Hij ziet de opkomst van wetenschappers die het mysterie weer willen toelaten in hun denken. "Er is een herbetovering van de natuur nodig. De wetenschap moet erkennen dat de - op zich succesvolle - empirische methode (het waarnemen van feiten en daaruit theorieën opstellen, rf) hooguit tot deelwaarheden komt.'' De ultieme waarheid wordt volgens Ouweneel alleen verworven via religie.

Het verhaal van Ouweneel was zonder enige voorkennis van filosofie moeilijk te volgen. Hobrink hield na hem een veel lichtvoetiger en toegankelijker betoog, waarin hij liet zien hoezeer veel van de gezondheidswetten van Mozes hun tijd ver vooruit waren.

Student bedrijfskundige informatica Erik Gazendam is met drie - gelovige - vrienden naar het congres gekomen. "Ik ben niet christelijk opgevoed'', vertelt hij in de lunchpauze. "'Geen god, maar goed', zeiden ze bij mij thuis. Maar ik kom erachter dat geloven ook wel goed is. Maar waarin ik geloof, daar ben ik nog niet uit.''

De vier vinden het programma boeiend. "Ik vond de stelling dat niet-christelijke wetenschap ook religieus is, heel interessant'', aldus cultuureel antropologe Carolien van der Kooij. Haar man, bijna afgestudeerd in de theologie in Heverlee, ziet een kentering in het debat over geloof en wetenschap: "De kaarten worden opnieuw geschud. En christenen blijken hele goede kaarten te hebben.''

's Middags volgden workshops over De Da Vinci Code, de verhouding tussen het christendom en andere wereldreligies, een vergelijking van de wereldbeelden achter evolutie, en Intelligent Design en schepping.

In een slotdebat kruiste Van Woudenberg de degens met atheïst en 'vrijdenker' Floris van den Berg. Dat debat kwam niet helemaal uit de verf. Waar Van Woudenberg opende met een stevig doortimmerd filosofisch betoog, hanteerde Van den Berg een meer populaire toon. Het gevolg was dat de onderlinge discussie niet echt op gang kwam.

Het merendeel van de bezoekers leek de dag desondanks erg stimulerend te vinden. De opzet van de organisatie - om vooral studenten de kans te bieden na te denken over de relatie tussen geloof en wetenschap - lijkt geslaagd. En volgens Kitty Goeman is dat ook nodig. "Als ik kritische vragen stel in de kerk, krijg ik vaak te horen, dat het gewoon zo ís.'' Marjan Bodewits valt haar bij. "Hoe je de Bijbel moet lezen, waarom dingen er staan, daar hoor ik veel te weinig over in mijn kerk.'' Goeman: "Hier krijg ik ten minste antwoorden op mijn kritische vragen.''

Meer artikelen...