www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

DE MANNEN Mannen en vrouwen naar Godsbeeld Henk P. Medema ISBN 90-6353-418-3 fraaie paperback met zijflappen 168 pag. Prijs: EUR 13,95

4 RECENSIES

4 . Archippus Boeken - 2010 - www.archippus.nl

De mannen

Recensie door M.J. de Haan

'Mannenboeken' hebben mij nooit erg aangetrokken. Ik weet niet waar het door komt, maar ik heb er niet zo'n behoefte aan om met mijn man-zijn bezig te zijn of op mijn mannelijke identiteit gewezen te worden. Daarom heb ik het boekje 'De mannen. Mannen (en vrouwen) naar Gods beeld' wel drie keer omgedraaid voordat ik besloot om het te gaan lezen. Het boekje is opgebouwd uit de Zeven Kernwaarden die richtinggevend zijn voor de Mannenbeweging in Nederland. Dit is een benadering die ik als heel prettig heb ervaren, want hierdoor krijgt de lezer - naast allerlei andere informatie - een heel goed beeld van datgene waar al die mannen mee bezig zijn en wat ze beogen. Wel wordt dit alles heel duidelijk belicht vanuit de invalshoek van de schrijver (die het soms niet kan laten een - naar mijn opvatting terechte -kritische opmerking te plaatsen). De schrijver heeft voor zijn boekje veel research gedaan. Zijn grote belezenheid is goed te merken en je beseft tijdens het lezen dat hij het thema echt overziet. Van tijd tot tijd roert hij zaken aan die je even stilzetten. Zo ben ik bijvoorbeeld erg getroffen door wat hij zei over de mannelijkheid van God. Prachtig!

Toch valt er ook wat af te dingen. Als een rode draad door het boek heen betoogt de schrijver dat mannen in een identiteitscrisis zijn terechtgekomen doordat de samenleving steeds meer vervrouwelijkt. Ik meen dat hij gelijk heeft en zijn analyse van deze culturele ontwikkelingen boeit mij zeer! Maar waar de wereld om ons heen de bakens al heeft verzet, plaatst ook de schrijver vraagtekens bij de oude vertrouwde kaders. Voor mij wordt echter onvoldoende helder waar hij die kaders dan wil herplaatsen. Er wordt naar mijn idee iets losgemaakt wat niet opnieuw een plek krijgt. En dat maakt het boekje typisch postmodern...

3 . De Band - juli/augustus 2004

De mannen

Recensie door Barend Verkerk

'Mannen in beweging', dat is niet alleen een organisatie waarbinnen de schrijver als voorzitter en spreker actief is, maar ook als subtitel voor dit boek de vlag die de lading dekt. Ergens op de achterkant staat dat je dit boek alleen moet openen als je daar het lef voor hebt. Nu laten mannen zich er toch graag op voorstaan dat ze lef hebben en ik ben bang dat vrouwen al helemaal geen zin meer hebben in het lezen van zo'n boek. Of het moet uit nieuwsgierigheid zijn: wat bezielt die mannen dan? Ik zou het toch zeker ook aan de vrouwen onder ons willen aanbevelen. Je leert de man kennen! 'Mannen in beweging', of beter, de Amerikaanse bakermat daarvan, de Promise Keepers, hebben een zevental kernwaarden geformuleerd die de christelijke mannenbeweging zouden moeten bezielen en motiveren in hun christen zijn in onze tijd.

Die zeven kernwaarden staan op de binnenflap van het boek opgesomd en vormen de basis voor de zeven hoofdstukken van het boek. De schrijver schetst hier de man in zijn worsteling met al die dingen die hem zo ver doen afstaan van het beeld dat hij zou moeten vertonen: het beeld van God. We lezen over zijn moeite met oprechte toewijding aan God omdat er zoveel schuld en schaamte is naar God en de naaste (en vooral naar zijn vrouw), dat hij zich opgesloten voelt in zichzelf en daar maar niet uit kan komen. Daardoor is het voor veel mannen ook zo moeilijk echte vriendschappen te onderhouden, terwijl zij die zo hard nodig hebben om dat gesloten hart van hen eens open te breken.

En dan zijn relaties: allereerst met zichzelf, waarbij de schrijver openhartig ingaat op juist de seksuele problematiek van de mannen van alle tijden, maar zeker ook van deze tijd. Maar ook met zijn vrouw, met zijn geloofsgemeenschap en met de maatschappij als leef en werkgemeenschap. Al deze relaties worden opnieuw in het licht van de Bijbel gelegd. Ik moet zeggen: als je weer eens onbevooroordeeld durft te lezen en dat moet je als man zeker doen, anders kun je het boek toch maar beter dicht laten, ontdek je dat het toch anders is dan je altijd gedacht had. Het gaat hier over jou als man (maar je hebt er als vrouw heel veel aan om mee te lezen!). Het gaat over wie je bent en wie je zou moeten (mogen) zijn. Daarvoor moet je in de spiegel durven kijken. Dit mannenboek houdt je die spiegel zonder enige terughoudendheid voor.

De kernvraag van dit boek is of je het aandurft om jezelf in de ogen te kijken. Om jezelf te zien door de ogen van God en om aan je relaties (je vrouw/vriendin, je kinderen, je broeder/zuster) je hart te laten zien. Persoonlijk vond ik vooral het hoofdstuk over de man in zijn geloofsgemeenschap en de positie van de vrouw daarin naast de man erg interessant en vol stof tot nadenken.

Het boek staat vol goede voorbeelden, ook uit geschiedenis en literatuur en eindigt met de laatste kernwaarde van de mannenbeweging: als wij als mannen onszelf weer leren (durven) zien als geschapen naar Gods beeld, zullen we ook weer gaan beantwoorden aan het Grote Gebod (God liefhebben boven alles en onze naaste als onszelf) en de Grote Opdracht (het uitdragen van het evangelie). Als we dit boek (met de Bijbel erbij!) zó ver uitlezen, heeft de schrijver in ieder geval wat losgemaakt bij 'De mannen'!

2 . Zonen van afwezige vaders 
Publicist Henk Medema laat mannen in de spiegel kijken

Recensie door Kees Roest

„Je bent een man. Durf je in de spiegel te kijken? En dan God hardop te danken dat je inderdaad bent die je bent? Een vent, deze kerel, door God geschapen en gewild, door Hem bedoeld en gevormd.” Met deze woorden op de omslag van het boek ”De mannen” wordt de lezer, een man waarschijnlijk, maar een vrouw mag ook, tot kopen verleid. Maar bedenk: „Dit boek moet je alleen openmaken als je daar het lef voor hebt. Heb het hart eens.”

In ”De mannen” belicht uitgever, schrijver en spreker Henk Medema het verschijnsel man, vanuit een bijbels-evangelische invalshoek. Medema is al jaren actief binnen Mannen in Beweging en leverde eerder al een bijdrage aan het boek ”Man!” Daarin werden aan het slot zeven kernwaarden geformuleerd, die tot uitdrukking moesten brengen waar de christelijke mannenbeweging in Nederland voor staat. Deze kernwaarden vormen de ruggengraat van het huidige boekje. 

In zeven hoofdstukken worden de zeven waarden verder uitgewerkt. Het gaat om gehoorzaamheid aan „Onze Heer, Jezus Christus” door echte overgave, gehoorzaamheid aan Gods Woord en gebed (kernwaarde één), om het opbouwen van hechte vriendschappen (kernwaarde twee) en om geestelijke, morele en seksuele reinheid (kernwaarde drie). Dat alles dan met een doorwerking in huwelijk, gezin, de eigen kerk of gemeente en de maatschappij in haar geheel (kernwaarden vier tot en met zeven). Bij wijze van warming-up wordt de vraag gesteld waar de lezer zich als man meer in herkent: in het rijtje ”zorg, mensen, gevoelens, huilen, werken om te leven, kwaliteit”, of in het rijtje ”prestatie, dingen, feiten, vechten, leven om te werken, kwantiteit”. Of iemand zich nu meer in de vrouwelijke of in de mannelijke aspecten herkent, doet niets af aan de vraag waarin die mannelijke identiteit nu eigenlijk echt bestaat. Het voorrecht beeld van God te zijn, is niet voorbehouden aan de man. Mannen en vrouwen zijn samen Gods beeld. Man zijn bestaat niet enkel uit (be)heersen, leiden en sterk zijn. Dat is een onbijbelse versmalling van de mannelijke identiteit. 

Toewijding 
Allerlei factoren hebben tot het ontstaan van de mannenbeweging geleid. Het veranderde rollenpatroon is er een van. Vrouwen werken net zo goed buitenshuis als mannen. De man is niet meer de traditionele kostwinner en degene die leidinggeeft in gezin, kerk en maatschappij. Het heeft mannen op zichzelf teruggeworpen. De midlifecrisis doet daar soms een schepje bovenop. Wie steeds gericht was op de buitenkant, „beetje baan, beetje auto, beetje huis, beetje geld”, ontdekt dat de deur naar de binnenkant van het hart is dichtgeroest. „Wanneer heb je voor het laatst gehuild?” vraagt Medema zijn medemannen. „Wordt het niet tijd dat je van binnen opengaat voor God? Heel diep in je hart weet je dat. En in de mannenbeweging wordt dat voor het eerst tegen je gezegd. Pats. Boem. Au.” Op deze luchtige, maar ook serieuze toon is de auteur met de mannen in gesprek. Ze komen er niet van af door eens vaker een bloemetje mee naar huis te nemen. Het mes moet dieper. Ook gedisciplineerd leven in uitwendig gedrag is niet genoeg. Wie je bent als man, dat zit heel diep in jezelf geworteld. Alleen wie bereid is diep te graven, zodat „het niet alleen van buiten au is, maar van binnen echt gevoelig wordt raakt de kern.” 

Binnen het huwelijk betekent dit de bereidheid om de ander als persoon te ontmoeten. Dat is net zoiets als op de rand van de afgrond staan terwijl je hoogtevrees hebt. Dus bouwen veel mannen een hekje eromheen en behandelen de vrouw als zorgende moeder, verleider of heilige. Het echte geheim ligt in de voortdurende toewijding aan de dagelijkse discipline om elkaar echt te leren kennen. „Het allerbeste wat een man voor zijn kinderen kan doen, is hun moeder liefhebben.” En zo kunnen we in de warmte van het gezin Gods gloedvolle nabijheid ervaren. Ondertussen houden mannen angstvallig afstand, letterlijk vaak met de afstandbediening in hun hand.

Tradities 
Medema heeft in de mannenbeweging nogal wat verhalen gehoord van mannen die, wanneer je goed naar hen luistert, aangeven door hun vader in de steek gelaten te zijn en dat deed pijn. Als psycholoog ken ik deze verhalen ook. Veel vaders zijn goed in het verdienen van de kost en het uitoefenen van gezag, maar slagen er niet in een werkelijke band met hun zonen aan te gaan. Vaak is dat een patroon door de generaties heen. De vaders hebben zelf ook afwezige vaders gehad. De zonen staan dus voor de taak het anders te doen en niet zelf ook weer afwezige vaders te worden. 

Oplossingsgericht als ik als man ben, mis ik in dit boek uiteindelijk een praktische invulling van hoe het dan anders kan. De schrijver realiseert zich dit zelf overigens ook. Hij heeft bewust willen problematiseren en stelt derhalve meer vragen dan hij er beantwoordt. Dat ligt ook een beetje aan de brede scoop van het boek. Erg veel zaken passeren de revue, waaronder de plaats van de vrouw in de gemeente. De schrijver wil zich daarin losmaken van allerlei tradities die het zicht daarop hebben belemmerd. Maar ondanks zijn pogen de Schrift hierin te laten spreken, verwisselt hij mijns inziens uiteindelijk toch vooral de ene interpretatie voor de andere. Dit neemt niet weg dat mannen die zich op hun manzijn willen bezinnen, in dit boek een boeiend klankbord vinden. Als ze er het hart tenminste voor hebben!

1. Eva - februari 2004

Boekrecensie door Tjitske Lemstra van der Kooi

Dit boek zal minister de Geus beslist bevallen. Volgens hem schort het namelijk nog aan de emancipatie van mannen. 'Vrouwen en mannen moeten gelijkelijk delen in kennis, macht en verantwoordelijkheid. Dat is een angstig beeld voor mannen. Het maakt ze onzeker als ze niet meer de baas zijn.' De minister meent dat hierover gepraat moet worden 'zelfs in de kerk'. 'Want het gaat om een cultuuromslag die er echt tussen de oren moet worden ingeramd.' (Trouw 17 november 2003)

Inrammen doet Henk Medema niet, maar hij maakt glashelder dat de eeuwenlang vermeende superioriteit vrouwen zouden een afgeleide zijn van de man onbijbels is. Medema, betrokken bij Mannen in Beweging, deelt zijn boek in naar Zeven Kernwaarden die oorspronkelijk afkomstig zijn van de Promise Keepers, een Amerikaanse mannenbeweging. Onderwerpen die behandeld worden zijn onder meer: relatie met jezelf, vriendschap, man en vrouw, de geloofsgemeenschap en toewijding aan de Heer. De schrijver is, getuige de bibliografie, zeer belezen. Toch is de toon van het boek verre van wetenschappelijk, hier en daar eerder 'popie jopie': soms had ik het gevoel te luisteren naar een spreekbeurt. De schrijver neemt geen blad voor de mond en strijkt hier en daar beslist de 'mannenbroeders' tegen de haren in. Maar de ondertoon trof mij als integer en nederig, bijna 'teder'. Dit boek verdient aandacht.

Lees meer...