www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

8 RECENSIES

8. Biblion - 2010 - www.deboekensalon.nl 

Boekrecensie door Biblion

De Bijbel spreekt positief over seks en seksualiteit en dat kan ook niet anders, want elk mens is geschapen als een door en door seksueel wezen. Maar hoe gaat de mens, en met name de christen, met seks en seksualiteit om? 

Nauwgezet en soms wel wat te uitvoerig gaat Ouweneel in op zaken als seks voor het huwelijk, huwelijk tussen een gelovige en een ongelovige, voor het huwelijk samenleven, na scheiding hertrouwen, homofilie en homoseksualiteit, transseksualiteit en seksueel misbruik, en daarbij hanteert hij strikt bijbelse principes. 

Hij wil met name opzieners en andere leidinggevenden in de gemeente wijzen op wat Gods Woord zegt over seks en de beleving ervan. 

Het boek is pastoraal van toon, maar de Bijbel heeft het laatste woord. Waar het boek ten diepste een grote bijbelstudie is, is het onbegrijpelijk dat geen tekstregister werd opgenomen.

7. Cruciaal – 10 oktober 2007

Seks in de kerk

Recensie door Reyald

Ik las de titel en dacht: ‘Dat zou ik wel eens willen zien: seks in de kerk.’ Zo origineel ben ik niet met m’n grappen, want aan het begin van het eerste hoofdstuk geeft Ouweneel al aan waar het boek niet over gaat. Niet over seks in kerkgebouwen. Toch jammer.

Er zijn maar weinig boeken voor jongeren over seks met antwoorden. Dit boek heeft wel antwoorden, maar is niet geschreven voor jongeren. ‘Seks in de Kerk’ gaat namelijk over alles wat er op gebied van seks mis kan gaan en hoe kerkleiders, hulpverleners of ouders daarmee zouden moeten omgaan. Zij weten het namelijk vaak ook niet, ontdekte Ouweneel. Tegelijk gaat hij ook uitgebreid in op hoe mooi seks is en wat Gods bedoeling ermee is. Natuurlijk duikt hij hierbij de Bijbel in. En dat maakt het precies het boek over seks dat ik vroeger had willen lezen! Geen pastoraal boek, die zijn er namelijk genoeg. Maar een praktische, pittige, prettig leesbare bijbelstudie over wat wel en niet mag en waarom. Moet je dus lezen!

6. Oogst – februari 2007

Recensie door Reitze Siebesma, medewerker van Different (België)

Er heerst veel seksuele nood in kerken en gemeenten. Het boek 'Seks in de kerk' is dan ook actueel. Dit boek gaat niet over hoe pastorale zorg te bieden aan mensen met seksuele problemen, maar over de vraag: hoe gaan we binnen de kerk om met seksuele zonden, zoals seks vóór het huwelijk, overspel, homoseksualiteit en hertrouwen na echtscheiding? Het boek gaat ook over gemeentetucht. In een tijd waar het in christelijke kring steeds minder populair is om te spreken over zonde, laat staan over tucht, vraagt het moed om deze kwestie aan de orde te stellen. Een rode draad door het boek is dat de Bijbel uitsluitend over legitieme seks spreekt als deze binnen het huwelijk plaatsvindt, elke andere seksuele relatie wijst de Bijbel af.

Het idee dat de Bijbel niet zwartwit spreekt over het huwelijk ongehuwd samenwonen wordt ook door steeds meer christenen aanvaard weerlegt Ouweneel met bijbelse argumenten. Hoofdstuk 4 over seks vóór het huwelijk is van harte aanbevolen. Ook over huwelijken tussen gelovigen en ongelovigen spreekt de schrijver zich helder uit (hoofdstuk 5). Hoofdstuk 6 gaat over echtscheiding en hertrouwen. Ouweneel bespreekt twee gangbare visies. De bijbelse argumenten die hij naar voren brengt om de 'strengere' visie te staven de Bijbel staat hertrouwen nooit toe zijn het bestuderen waard.

Als ervaringsdeskundige was ik nieuwsgierig naar het hoofdstuk over homoseksualiteit. Ouweneel heeft mijns inziens een wat stereotiepe benadering van dit onderwerp (geaardheid, onderscheid homofilie homoseksualiteit, kernhomofilie). Verandering van de seksuele gerichtheid van wat hij de kernhomofiel noemt, zou niet mogelijk zijn. Homoseksuele gevoelens kunnen diep in iemands persoonlijkheid verankerd zijn en we kunnen ons hele leven tegen onze gebrokenheid aanlopen, maar de manier waarop de schrijver zich op dit punt uitdrukt, is mij te dogmatisch. Leviticus 18:22; 20:13 en Rom. 1 interpreteert de schrijver vanuit de heidens afgodische context, deze teksten zouden niet per se over duurzame liefdesrelaties tussen twee mannen/vrouwen gaan. Robert A.J. Gagnon, in zijn boek The Bible and Homosexual Practice, beweert het tegendeel: deze teksten bespreken homoseksueel gedrag in algemene termen. Dit betekent niet dat Ouweneel homoseksueel gedrag goedkeurt; God heeft immers seks bedoeld voor binnen het huwelijk. De afwijzing van homoseksueel gedrag combineert hij met een pleidooi om mensen met een homoseksuele gerichtheid te aanvaarden en lief te hebben. Terecht!

Hoe in de praktijk met tucht omgaan? De schrijver bespreekt in hoofdstuk 3 verschillende vormen van gemeentetucht en legt daarbij lijnen naar het Oude Testament. De manier waarop dit gebeurt roept vragen bij mij op, met name als verschillende zonden bij verschillende vormen van gemeentetucht geplaatst worden. Nogal schematisch. Bijvoorbeeld personen die samenwonen dienen 'getekend' (2 Thess. 3:14) te worden, terwijl bij andere 'ergere' zonden excommunicatie moet plaatsvinden (in het Oude Testament de doodstraf).

Er zijn situaties die niet meer terug te draaien zijn, bijvoorbeeld als iemand ten onrechte gescheiden en hertrouwd is. Maar om in dit verband ook een homoseksueel huwelijk te noemen, is mijns inziens onbijbels. Hangt dit samen met zijn visie op de teksten uit Leviticus en Romeinen 1? Essentieel in het zoeken van een weg hoe om te gaan met tucht is de hartsgesteldheid van de persoon die gezondigd heeft. Het zit hem niet alleen in uiterlijke maatregelen maar het gaat erom dat de ander een berouwvol hart krijgt. Terecht sluit Ouweneel met deze gedachte zijn hoofdstuk over gemeentetucht af.

5. Herstel – september 2006

Onlangs verscheen het zoveelste prachtige boek van Willem Ouweneel, met de prikkelende titel 'Seks in de kerk'. Het boek is geschreven tegen de achtergrond van de schrikbarende seksuele nood die er in kerken en gemeenten heerst. Enerzijds is er een groeiende laksheid ten opzichte van bepaalde seksuele zonden, zoals samenwonen en actieve homoseksualiteit, vanuit de gedachte dat dit vooral persoonlijke zaken zijn. Anderzijds is er ook nog vaak een harde, wettische houding te zien, die een klimaat kweekt van verborgenheid en angst, in plaats van transparantie en openheid.

Willem J. Ouweneel: Seks in de kerk

Gemeentetucht bij ontucht?

Het is de wil van God dat u een heilig leven leidt, dat u zich onthoudt van ontucht, dat ieder van u zijn lichaam heiligt en in eerbaarheid weet te beheersen. (1 Thessalonicensen 4:3)

Het boek is in eerste instantie geschreven voor oudsten, voorgangers, pastoraal werkers en andere leiders. Hoe moeten zij reageren op seksuele problemen zoals seks vòòr het huwelijk, overspel, homofilie en pedofilie, hertrouwen na echtscheiding en seksueel misbruik? Welke seksuele overtredingen moet de gemeenteleiding overlaten aan externe zielzorgers, en in welke gevallen moet er worden opgetreden? "Er kan geen echte opwekking in Nederland komen als wij niet onze zonden belijden en daarvan vormen seksuele zonden een substantieel onderdeel", schrijft Ouweneel. Het is dus belangrijk goed te weten wat de bijbel leert over bepaalde onderwerpen, zodat de gemeentetucht op een gebalanceerde manier kan worden toegepast. Hiervoor geeft hij in zijn boek praktische adviezen. Want weliswaar moet de zonde worden bestraft, de zondaar zelf moet worden geholpen!

Seks vòòr het huwelijk
Eén van de onderwerpen die in het boek diepgaand worden uitgewerkt, is de vraag of seks voor het huwelijk is toegestaan. Voor steeds meer christenen vandaag spreekt het niet meer vanzelf dat seksuele gemeenschap is voorbehouden aan het huwelijk. Christenen die verkering hebben of verloofd zijn, gaan steeds gemakkelijker met elkaar naar bed, of gaan zelfs samenwonen. Op dit gebied heerst veel naïviteit en onwetendheid. Zo is een veelgehoorde tegenwerping dat "nergens in de bijbel staat dat je eerst naar het gemeentehuis moet." Een andere reactie is: "Wij hebben elkaar trouw beloofd en voor God zijn wij gewoon getrouwd!"

Ouweneel geeft toe dat de bijbel inderdaad nergens rechtstreeks voorechtelijke seks verbiedt en nee, de bijbel spreekt niet over een gemeentehuis. Maar dat betekent volgens hem niet dat het dus geoorloofd is. Er staat ook nergens een verbod op verkrachting of op seksueel misbruik binnen het huwelijk, terwijl iedereen het erover eens is dat dit ernstige zonden zijn.

Er is dan ook een fundamenteel verschil tussen 'bijna getrouwd zijn' - dus ongetrouwd zijn! - en 'getrouwd zijn'. Wat binnen het huwelijk volkomen vrij is, is buiten de huwelijksband volkomen taboe.

Allereerst werkt hij een aantal voorbeelden uit om te laten zien dat in Israël een bruidegom zonder meer mocht verwachten dat zijn bruid maagd was. In 1 Korinthiërs 7:25 40 bijvoorbeeld, waar in de NBG vertaling, wordt gesproken over 'jongedochters', staat in de grondtekst (en o.m. ook in de Statenvertaling) consequent 'maagden'. Vrouwen die nog niet getrouwd zijn, zijn synoniem aan maagden. Een ander voorbeeld hiervan vinden we in Deuteronomium 22:14 vv. Een bruidegom brengt hier, na de huwelijksnacht, zijn vrouw in opspraak door te beweren dat ze geen maagd meer was. Haar ouders zullen in dat geval haar maagdelijkheid bewijzen, en de man krijgt een boete voor zijn valse beschuldiging. Als hij echter gelijk heeft en de vrouw was inderdaad geen maagd meer, dan moet zij worden gestenigd. Een vrouw zou dus wel dwaas zijn om voor de huwelijksnacht met haar vriend of verloofde naar bed te gaan. Stel je voor dat hij haar alsnog in de steek zou laten. Als zij dan later alsnog trouwt met een andere man en die ontdekt dat ze geen maagd meer is, dan wordt zij gestenigd! Welke vrouw wil dat risico nemen?

Een ander voorbeeld dat aangeeft dat seks bijbels gezien uitsluitend binnen het huwelijk hoort, vinden we in 1Korinthiërs7:1,2: U zegt dat het goed is dat een man geen gemeenschap met een vrouw heeft. Maar om ontucht te vermijden moet iedere man zijn eigen vrouw hebben en iedere vrouw haar eigen man. In oudere vertalingen wordt 'ontucht' vertaald met 'hoererij'. Dit doet al snel denken aan het bezoeken van een prostituee, terwijl eigenlijk iedere onwettige vorm van seks wordt bedoeld, volgens Gods maatstaf. Paulus zegt hier dat, om ontucht te voorkomen, iemand moet trouwen. Als je je seksuele verlangens niet weet te onderdrukken, is de enige remedie: trouwen. Elke andere oplossing is af te wijzen. Doet hij of zij dat niet, dan is er sprake van ontucht. Anders gezegd: als je niet getrouwd bent en toch seks hebt, pleeg je ontucht!

Een derde voorbeeld, uit 1 Thessalonicensen 4:3 5: Want dit wil God: uw heiliging, dat gij u onthoudt van de hoererij, dat ieder uwer in heiliging en eerbaarheid zijn vat wete te verwerven, niet in hartstochtelijke begeerlijkheid, zoals ook de heidenen, die van God niet weten, en dat men zijn broeder niet slecht behandele of bedriege in deze zaak, want de Here is een wreker van dit alles, zoals wij u ook vroeger gezegd en nadrukkelijk betuigd hebben.

God wil dat wij heilig leven en dat wij ons onthouden van hoererij (ontucht). Hoe? Door in eerbaarheid 'ons vat', dat wil zeggen: een echtgenote, te verwerven. Trouwen dus, en niet toegeven aan hartstochtelijke begeerten. Wie dat wel doet, benadeelt uiteindelijk zijn broeder, namelijk degene die later met deze vrouw zal trouwen, en God zal dit zeker wreken.

Trouwen: een.publieke aangelegenheid
Jakob was verliefd op Rachel, daarom zei hij tegen Laban: 'Ik zal zeven jaar voor u werken om Rachel, uw jongste dochter.'Laban antwoordde: 'Ik kan haar beter aan jou geven dan aan een ander. je kunt dus blijven.' Zo werkte Jakob zeven jaar om Rachel, maar voor zijn gevoel waren het maar een paar dagen, zoveel hield hij van haar. Toen zei Jakob tegen Laban: 'De termijn is om. Geef me nu mijn vrouw, ik wil met haar slapen.' Laban nodigde alle inwoners van de stad uit en gaf een feest. Toen de avond was gevallen bracht hij zijn dochter Lea bij Jakob, en Jakob sliep met haar
(Genesis 22:18 23).

Overal in de bijbel, en zelfs overal in de wereld, bestaat een huwelijksvoltrekking uit een aantal elementen. De kern van een huwelijkssluiting is dit: een bevoegde instantie, die namens de hele gemeenschap optreedt, spreekt in het openbaar uit dat een bepaalde man en vrouw voortaan onafscheidelijk bij elkaar horen en jegens elkaar verschuldigd zijn wat de (on)geschreven wetten van de betreffende samenleving aan getrouwde mensen voorschrijven. Een huwelijk is een openbare handeling, en daarom zijn er altijd getuigen bij aanwezig, (vgl. o.a. Genesis 29:21 23, 20:12, 26:34; 28:9). De ouders hebben hun toestemming verleend en er worden officiële beloften afgelegd van trouw (ons 'jawoord') en zorg (onze 'huwelijkse voorwaarden'), die niet meer ongedaan kunnen worden gemaakt (zie o.a. Num. 30). Pas hierna vindt de seksuele gemeenschap plaats. De huwelijksceremonie wordt geleid door iemand die de wettige bevoegdheid heeft de huwelijkskandidaten te bestraffen als de huwelijksbeloften niet worden nagekomen. Het maakt niet uit of dit het stamhoofd is, een priester of predikant, of een ambtenaar van de burgerlijke stand, zoals in Nederland het geval is. Bij ons heeft de overheid het 'alleenrecht' op de huwelijkssluiting, en dat betekent dat niemand het recht heeft iets een huwelijk te noemen wat niet door de overheid gesloten is.

Nadat Ouweneel uitvoerig heeft aangetoond dat iemand als maagd het huwelijk in behoort te gaan, gaat hij in op de vraag wát nu eigenlijk een huwelijk vormt. Wat is er op tegen dat twee mensen elkaar privé voor eeuwig trouw beloven en op grond daarvan met elkaar naar bed gaan? Of welk bezwaar is er tegen de gedachte dat, juist omdát ze met elkaar naar bed gaan, ze voor God getrouwd zijn? Het antwoord is eenvoudig: huwelijken worden niet privé tussen twee mensen gesloten en al helemaal niet 'in bed'.

Maar hoe zat het dan met Rebekka, die als bruid naar Isaak werd gebracht? Hij nam haar mee in de tent en had gemeenschap met haar, ogenschijnlijk zonder dat er sprake was van een huwelijkssluiting! Maar wie goed leest, ziet dat er staat: 'Hij nam haar tot vrouw'. In de bijbel impliceert die uitdrukking een bepaalde vorm van huwelijkssluiting (zie bijv. Gen. 20:12, 26:34, 28:9). Het is ondenkbaar dat Isaak 'zomaar' met Rebekka gemeenschap kon hebben zonder dat zij eerst in het openbaar aan elkaar verbonden waren, wat ongetwijfeld door het stamhoofd Abraham zal zijn gebeurd.

Ook wordt vaak Deuteronomium 22:28 aangehaald om te bepleiten dat God een stel dat met elkaar naar bed is geweest, beschouwt als getrouwd. Als iemand betrapt wordt met een meisje, een maagd die nog vrij is, dan moet de man die zich aan het meisje heeft vergrepen vijftig sjekel zilver aan haar vader betalen. Bovendien moet hij met haar trouwen en zolang hij leeft mag hij niet van haar scheiden, omdat hij haar onteerd heeft. De man in dit verhaal is verplicht met haar te trouwen. Als hij volgens God al met haar getrouwd is op basis van hun seksuele gemeenschap, waarom zou er dan nog voor de tweede maal een huwelijkssluiting moeten plaatsvinden? Dezelfde situatie wordt beschreven in Exodus 22:16, maar hier vinden we een uitzondering op de verplichting om te trouwen: Wanneer iemand een meisje dat nog niet uitgehuwelijkt is verleidt, moet hij de volle bruidsprijs betalen en met haar trouwen. Mocht haar vader weigeren haar aan hem uit te huwelijken, dan moet hij een bedrag betalen dat overeenkomt met de bruidsprijs voor een maagd. Hoe kan een mens, namelijk de vader, weigeren de vrouw aan de man te geven als ze voor God al getrouwd zijn? Omdat ze voor God niét getrouwd zijn! Waarom moest de man dan, als de vader het toestond, toch met het meisje trouwen? Niet omdat zij eigenlijk al getrouwd waren. Kenners van de oudheid zijn het erover eens dat het was ter sociale bescherming van het meisje. Een vrouw die al ontmaagd was, zou geen enkele man meer kunnen krijgen: deze zou haar zelfs kunnen laten stenigen als in de huwelijksnacht bleek dat ze geen maagd meer was. Vandaag de dag heeft een ontmaagde vrouw die sociale bescherming niet meer nodig. Nadat twee mensen met elkaar naar bed zijn geweest, is een huwelijk dus niet om dié reden verplicht. Soms kunnen ze zelfs beter niét trouwen, dan een verkeerd huwelijk aangaan. Want nogmaals, voor God zijn zij niét getrouwd doordat ze met elkaar naar bed zijn geweest. Daarnaast blijft echter overeind dat zij in Gods ogen wel degelijk ontucht hebben gepleegd, en als zodanig moet er ook mee worden omgegaan door de gemeente.

Zoals gezegd behandelt Ouweneel ook dit onderwerp: gemeentetucht. Op pastorale manier benadrukt hij het verschil tussen in zonde 'vallen' en in zonde 'leven' en bespreekt hij verschillende vormen van tucht die kunnen worden toegepast door de gemeenteleiding. Hierbij houdt hij uiteraard rekening met de voortgaande openbaring tussen de Oudtestamentische Wet en het Nieuwe Testament. Nieuwtestamentische gemeentetucht is altijd gericht op herstel van de boosdoener, zelfs in het geval van excommunicatie (1 Kor. 5:5). Behalve 'seks voor het huwelijk' en 'samenwonen' behandelt hij op deze manier het hele gebied van seksualiteit, huwelijk, echtscheiding en hertrouwen, homofilie, gemengde huwelijken ('ongelijk span') en seksueel misbruik. Dat maakt het boek niet alleen tot een grondige studie, maar ook tot een praktische en krachtige aansporing om als gemeente ook op dit gebied te jagen naar heiliging.

3. Katholiek Nieuwsblad – 23 juni 2006

Seks in de kerk: tussen opvoeding en tucht

Een interview

“Dit is een van de moeilijkste boeken die ik heb geschreven”, zegt Willem J. Ouweneel, die voor geen enkel onderwerp zijn hand omdraait. “Voor orthodoxen ben ik waarschijnlijk te liberaal en voor vrijzinnigen te strikt.”
Lees verder...

Seksuele nood in kerk is groot

De seksuele nood in de kerk is groot. Dat schrijft prof. dr. W. J. Ouweneel in zijn dinsdag verschenen boek ”Seks in de kerk”. „Enerzijds is er een steeds grotere laksheid in sommige gemeenten, anderzijds ook de nood van een nog altijd harde, wettische houding van andere gemeenten.” 

Ouweneels nieuwste boek behandelt seksuele problemen onder christenen en de vraag hoe de kerken of gemeenten waartoe zij behoren daarmee moeten omgaan. Uitgebreid gaat de auteur in op onder meer seks vóór het huwelijk, huwelijken tussen „gelovigen en ongelovigen”, echtscheiding en hertrouwen, homofilie en homoseksualiteit, pedofilie, transseksualiteit, seksueel misbruik en „schunnige taal.” 

Het boek is bedoeld voor gemeenteleiders en hulpverleners, maar ook voor ouders en andere opvoeders. „Immers, het is voor hulpverleners en therapeuten heel moeilijk te corrigeren wat in de opvoeding al is misgegaan of verkeerd is aangeleerd. Ook de gemeente komt trouwens niet pas aan bod als het seksueel is misgegaan. Zij dient goed, open onderwijs te bieden op het punt van seksualiteit en relatievorming.” 

Ouweneel erkent dat het zware materie is die hij aansnijdt. „Ik doe het ook met vrees en beven. Niet vanwege de eventuele kritiek die zou kunnen losbarsten, maar vanwege de geweldige verantwoordelijkheid die je op je laadt als je tegen mensen zegt: Dit is de weg die jullie moeten gaan - en als ze dat niet doen, tegen de betrokken gemeenten zegt: Zo moeten jullie met hen handelen. Ik verbeeld me ook niet dat ik over al deze thema’s het laatste woord gesproken heb; ik laat me graag corrigeren. Maar ik heb daarop niet willen wachten: daarvoor is de nood in onze kerken en gemeenten te groot.” 

Het boek is geschreven, aldus Ouweneel, tegen de achtergrond van de seksuele nood in kerken en gemeenten: in het pastoraat blijkt het grote aantal gevallen van seksuele verslaving onder christenen. „De doorsnee christen zou nog harder schrikken als hij wist hoeveel kerkgangers wel eens een prostituee hebben bezocht, of wel eens vreemd zijn gegaan. Of hoe groot het percentage christenjongeren is geworden dat niet als maagd het huwelijk in gaat. En dat zijn dan nog maar enkele van de seksuele noden onder christenen.” 

Er kan geen echte opwekking in Nederland komen, stelt Ouweneel, als wij niet onze zonden belijden. „En daarvan vormen seksuele zonden een substantieel onderdeel.” 

Wie een boek volschrijft over seksuele overtredingen, laat ongewild de indruk achter van een negatieve houding tegenover seksualiteit als zodanig. Volgens Ouweneel is dat geheel onterecht. „Om te laten zien dat daarvan geen sprake is, begin ik heel positief met de scheppingsorde, met de plaats van man en vrouw daarin, met de betekenis van het huwelijk en de seksualiteit in bijbels licht. Zo mooi als seks binnen het huwelijk kan zijn, zo lelijk is het in al zijn vormen buiten het huwelijk.” 

Ouweneel hoopt dat er begrip zal zijn voor zijn overtuigingen. „Als uit nauwkeurig onderzoek van de Bijbel zou blijken dat bijvoorbeeld trouwen met een ongelovige niet kán, dat God seks vóór het huwelijk niet goed vindt, dat Hij echtscheiding haat en dat Hij homoseksuele verbintenissen afkeurt, dan kan het heel naar zijn dat tegen de betrokkenen te moeten zeggen. Maar laat er dan in elk geval begrip voor zijn dat ik, als ik het ze moest aanzeggen, niet anders kán.” 

Als het op seksueel gebied toch misgegaan is en de gevolgen van dat misgaan zelfs niet eens meer zijn goed te maken, wijst Ouweneel erop dat er altijd een weg van herstel is. „De eerste stap daartoe is: veroordeel alle seksuele zonden in uw eigen leven en belijd ze met naam en toenaam voor de Here God, bij voorkeur ten overstaan van een vertrouwde zielzorger (Jakobus 5:16). En wees dan verzekerd van Gods vergeving!”

Diverse artikelen over het boek "Seks in de kerk":
RD 5-4-2006 Seksuele nood in de kerk is groot...
ND 15-4-2006 Dan dit nog - Seks en kerk...