De eerste lach in de Bijbel wordt niet gehoord voor een groot publiek. Integendeel, in een heel intieme setting, waarin de Heer zelf op bezoek komt bij de vader van alle gelovigen en z’n vrouw. In een heel gevoelige setting, bij een uiterst sensibel thema. Het gaat over kinderloosheid, en dan valt er niks te lachen. Idee van de Here God zelf (Genesis 17:19): als we jullie kind nu eens ‘lachen’ noemen, Jitschak, Isaak?

Lachen kan verrukkelijk zijn, maar ’t kan ook gevoelige plekken in de ziel pijnlijk raken. Van de ene cultuur naar de andere, zelfs van de ene familie naar de andere kan een gevoel van humor verschillen. Deze mop kan de vader van alle gelovigen niet echt waarderen. Er komt een lach van nauwelijks-kunnen-geloven, zowel bij Abram (17:17), als later bij Sara (18:12). Of misschien was Abram ook niet zo aarzelend, misschien sloeg hij zich op de dijen van het lachen: dat was een goeie van de Heer! God had toch écht wel gevoel voor humor; het idee alleen al dat hij als ouwe vent met z’n lieve oude rimpelige vrouwtje ....

Je ziet hoe humor soms mensen pijnlijk kan raken, vooral als het gaat om hun grootste levensprobleem. De Heer moet met het onderwerp ‘seks’ nou nét niet aan boord komen. Maar het wordt (letterlijk en figuurlijk) nog pijnlijker als God begint over besnijdenis. Net als een tandarts die zegt dat het nu éven gevoelig wordt, zegt Hij: ,,Geef mij een stukje van je huid, Abram! Wat? Ja, dat stukje daar. Die voorhuid. En kom straks maar eens met een scherp mes.’’ 

‘Dubbelzinnige en platvloerse taal is ongepast’, zegt Efeze 5:4, dus zo heeft God de Heer het zeker niet bedoeld. Maar wij zijn geschokt, en dat is de bedoeling ook. Wil de Almachtige met zoiets menselijks als humor onze meest gevoelige plekken raken? Ja, dat is kennelijk de bedoeling. Wij lezen maar snel door het verhaal heen, en denken dan dat God om haar lachen Sara berispt. Deels wel, maar dat is toch niet alles.

Schamen
Over je lachen moet je je achteraf niet hoeven te schamen. Wel over je ongeloof. God had niets tegen Sara’s vrolijke lach, maar hij had wel iets aan te merken op haar ongeloof. Zou voor de Heer iets te wonderlijk zijn? Lieve Sara, verzin eens iets wat Hij niet zou kunnen. Serieus: noem eens wat! Het idee alleen al is toch om hard te lachen? Vrijmoedig noemt Abraham zijn zoon ‘lachen’, Isaak. En Sara voegt er onmiddellijk aan toe dat ze dit soort lachen aan God te danken heeft. En ook dat lachen aanstekelijk werkt: ,,Iedereen die dit hoort, zal met mij mee lachen’’ (21:7).

Niet alle lachen is goed. Maar ik had rustig tot 31 augustus willen wachten op de presentatie van dat nieuwe EO-programma. Wie het laatst lacht, lacht het best. 

Henk Medema is publicist. 

Lees ook Simon Streupers: De theologie van het huilen...

Lees ook Henk Medema's: Loopt een omroep...