www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

2 RECENSIES

NBV Studiebijbel
De Nieuwe Bijbelvertaling met uitleg, achtergronden en illustraties
Uitg. Jongbloed, Heerenveen 2008
2254 blz. & enkele bijlagen
geb. € 79,-
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl
 
In oktober 2008 is een bijzondere editie verschenen van De Nieuwe Bijbelvertaling: de NBV Studiebijbel. Een unieke uitgave. Onmisbaar voor iedereen die zich wil verdiepen in de bijbeltekst en de achtergronden bij de Bijbel. 
De uitgave bevat o.a.:

- complete Nieuwe Bijbelvertaling, inclusief de Deuterocanonieke boeken
- dwarsverwijzingen naar andere bijbelteksten
- duizenden verklarende aantekeningen
- uitgebreide inleidingen op alle bijbelboeken
- 150 diepgravende kaderartikelen
- verklarende woordenlijst met 350 onderwerpen
- kaarten en foto's in full colour
- verduidelijkende tijdlijn
- godsnaam weergegeven als JHWH
- bijdragen vanuit brede interconfessionele achtergrond
- verwerking van de laatste stand van wetenschap

Meer over de NBV... | Lees ook de recensies over de nieuwere "Studiebijbel in Pespectief" van Uitg. Jongbloed...

2. Nederlands Dagblad - 7 september 2009 - www.nd.nl

Orthodoxe studiebijbel kan einde maken aan verwarring

Opinieartikel door Reinier van den Berg

Het Nederlands Dagblad van 3 september (klik hier...) meldt dat er een orthodox-christelijke studiebijbel in de maak is. Dat is dringend nodig, want in de studiebijbel die enkele jaren geleden is uitgekomen, blijven veel vragen onbeantwoord.

Bijvoorbeeld de vraag wie Jezus is. De joden-christenen in de eerste eeuw geloofden weliswaar dat Jezus aan het kruis is gestorven voor de zonden van de mensheid en dat Hij is opgestaan uit het dodenrijk, maar is dit vandaag nog wel geloofwaardig, dus acceptabel?

Uitvoerig wordt immers in deze studiebijbel verteld dat de kritische Bijbelwetenschappers in de vorige eeuw daar anders over zijn gaan denken.

Het zuiver wetenschappelijk onderzoek is toen op zoek gegaan naar de echte, historische Jezus. Maar wat is zuiver? Was hij een wijsheidsleraar of een begaafde, charismatische leider? De samenstellers van de genoemde studiebijbel van het NBG zijn van mening dat de echte Jezus voor ons ongrijpbaar blijft. We zullen nooit te weten komen wie Hij in werkelijkheid was. Voor sommigen was Hij een wijsheidsleraar voor anderen een charismatisch begiftigd mens. De informatie van oog-en oorgetuigen van de vier evangeliën wordt terzijde geschoven en binnen het raamwerk van het nieuwe verlichtingsdenken ontstaat een nieuw Jezusbeeld. In de verklaring van de bestaande studiebijbel van het NBG komt de vraag wat Jezus vandaag voor ons is, helemaal niet ter sprake.

Uit de boeken van Mozes en de profeten kon al opgemaakt worden dat de Christus moest lijden en sterven. De schrijvers van de bestaande studiebijbel zien echter geen enkel verband tussen beide Testamenten. Het geboorteverhaal van Jezus wordt vergeleken met de vele legendes die in de Grieks-Romeinse wereld in omloop waren rond beroemde personen. Ook worden grote vraagtekens gezet bij zijn zogenaamde wonderen, de duiding van Jezus' lijden en sterven als verzoening van de zonden, bij zijn hemelvaart en bij het relaas van Jezus' opstanding.

Pijnlijk is het te constateren dat de inbreng van de orthodoxe theologen bij deze studiebijbel niet is gehonoreerd. Alle gelovigen en confessies hebben hun zegje kunnen doen, maar de geloofsopvatting van de orthodoxe denominaties zijn niet ter sprake gekomen bij de opstanding van Christus. Daarom ben ik bijzonder blij dat er nu een orthodox-christelijke studiebijbel in de maak is. De vorige studiebijbel kan heel veel verwarring brengen onder christenen. Velen van hen zullen geneigd zijn te denken: als zoveel wetenschappers met elkaar na jaren studie ons nog niet kunnen zeggen wie Jezus is en wat Hij voor ons betekent in deze chaotische tijd, waarom zou ik als eenvoudige gelovige dat wel durven zeggen?

         Reinier van den Berg is emeritus predikant (gereformeerd) te Ermelo.

Internetversie van de NBV-Studiebijbel... | www.studiebijbel.nl 

1. Nederlands Dagblad - 6 februari 2009 - www.nd.nl

Kracht en zwakte in studiebijbel

Recensie door Rage Romkes

Voor me ligt een lijvig boekwerk met een harde, oranje omslag en twee oranje linten. Het is de NBV Studiebijbel, oftewel de Nieuwe Bijbelvertaling met uitleg, achtergronden en illustraties. Meteen na het schutblad treffen we een handig overzicht aan van wat deze studiebijbel te bieden heeft. En dat is nogal wat.

In de eerste plaats natuurlijk de Nieuwe Bijbelvertaling inclusief de zogenaamde deuterocanonieke boeken (apocriefen van het Oude Testament). Met onderaan een aantal vertaalvarianten, net als in andere uitgaven van de NBV. Maar er is een opmerkelijk verschil: de Naam van God in het Oude Testament wordt weergegeven met de letters JHWH, in plaats van met het woord 'heer' in klein kapitaal. Persoonlijk heb ik daar niets op tegen. JHWH is een goede weergave van wat er in de grondtekst staat, en de lezer kan zelf bepalen of hij dit als ‘heer’ wil uitspreken of niet. Maar nodig is het niet. Aan het woord heer in klein kapitaal kun je ook zien dat er in de grondtekst de Naam van God staat. In de tweede plaats vinden we allerlei achtergrondinformatie bij de Bijbel als geheel. Foto's en kaartjes in kleur met aardrijkskundige en archeologische informatie, een verklarende woordenlijst en een Bijbelse tijdlijn. Goed verzorgd en informatief. Al lijkt niet alles me even nuttig. Twee pagina's om de hoogteverschillen in Palestina te laten zien of een hele bladzijde met een overzicht van gevonden aardewerk vind ik wat overdreven. De kaartjes en plattegronden zijn van meer direct belang als achtergrond bij de Bijbelverhalen.

De tijdlijn is opgedeeld in periodes en de informatie wordt aangeboden in drie kolommen: een over het oude Nabije Oosten in het algemeen, een over Palestina in het bijzonder, en een over de Bijbel. Het laatste is handig, want je ziet meteen de relatie tussen gebeurtenissen in de Bijbel en de geschiedenis van die tijd. Van de indeling in periodes ben ik minder gecharmeerd. Die zorgt er bijvoorbeeld voor dat je bij de periode 900-720 v. Chr. negentien Koningen van Israël en dertien van Juda in één kolom krijgt voorgeschoteld, zonder verdere jaartallen erbij. Niet echt handig.

Oervloed
En dan is er de informatie die direct aan een Bijbelboek of -tekst gerelateerd is: de inleidingen op de Bijbelboeken, de tekstverwijzingen in de marge en de verklarende aantekeningen onder aan de pagina. Eerlijk gezegd had ik daar meer van verwacht. De bladspiegel laat een brede marge vrij voor tekstverwijzingen, maar die blijft vaak grotendeels leeg. Je vraagt je af of een variabele ruimte hiervoor dan niet beter was geweest.

Ook hadden er wel wat meer verklarende aantekeningen opgenomen mogen worden. Nu wordt daar naar schatting zo'n tien procent van de bladspiegel mee gevuld. Maar hier gaat het toch juist om in een studiebijbel?

De inleidingen bij de Bijbelboeken zijn kort en krachtig. Waardevol zijn de opmerkingen over de inhoud, het literaire karakter en de opbouw van elk boek. Het taalgebruik is eenvoudig. Soms wat té. Is het nodig om de aartsvaders 'rondtrekkende boeren' te noemen? Is het woord 'nomaden' echt zo moeilijk? Dit valt des te meer op omdat de informatie in de aantekeningen vaak pittig is. Zo lezen we bij Genesis 1:2 'De oervloed' (in het Hebreeuws tehom) herinnert aan het Babylonische scheppingsepos Enuma elisj.' Het zal wel, maar wat heeft de gemiddelde Bijbellezer daaraan?

Dat brengt me bij het nut van deze studiebijbel. Voor wie is hij bedoeld en wat heb je er aan? In het voorwoord wordt duidelijk dat men een breed lezerspubliek op het oog heeft, namelijk ‘eenieder die geïnteresseerd is in de Bijbel vanuit een levensbeschouwelijke, literaire of culturele belangstelling.' De 'laatste stand van zaken in de wetenschap' wordt geboden door meer dan zestig wetenschappers, met uiteenlopende achtergrond: rooms-katholiek, joods en niet confessioneel gebonden. Daarin zit de kracht, en meteen ook de zwakte. De kracht, want het is waarlijk niet niks om zoveel wetenschappelijk verantwoorde informatie van verschillende zijden bijeen te brengen in één band. Met wat je in deze studiebijbel leest, kun je voor de dag komen. Het berust op wat in theologisch Nederland breed geaccepteerd is.

Tegelijk is dat ook de zwakte. Want waar de theologen het over eens zijn, daar heb je voor je persoonlijke Bijbelstudie niet altijd evenveel aan. Geloofsopbouw kan ook niet het doel zijn als christenen, joden en 'niet confessioneel gebonden' gelovigen zich erin moeten kunnen vinden. De toon van de informatie is 'neutraal'; de schrijvers nemen geen positie in. Je kunt je afvragen of zo'n houding bij de Bijbel wel mogelijk is. In het kaderartikel over het woord 'Evangelie' lezen we: 'Volgens hem [Paulus] betreft het goede nieuws de dood en opstanding van Christus.' En wat verderop: 'Hij verdedigt zijn evangelie hartstochtelijk tegenover mensen die volgens hem de boodschap van Christus willen verdraaien. Hij schrikt er zelfs niet voor terug om zulke mensen hartgrondig te vervloeken'.

De informatie klopt. Maar het herhaalde 'volgens hem' laat het standpunt wel nadrukkelijk voor rekening van de apostel. En de zin 'Hij schrikt er zelfs niet voor terug…’ draagt de vraag in zich of Paulus hier niet te ver gaat. Maar is dat zo? Of staat hier inderdaad de waarheid van het evangelie, en dus onze redding, op het spel?

Bijbelkritiek
Dat de laatste stand van de wetenschap gevolgd wordt, betekent ook dat de inleidingen verder opgeschoven zijn in de richting van de Bijbelkritiek. Zo staat in de gewone NBV bij de inleiding op 1 Timoteüs nog dat de Pastorale Brieven `volgens sommigen' door Paulus zelf geschreven zijn. In de Studiebijbel lezen we: 'Historisch gezien is dat waarschijnlijk niet correct.' Dat is nogal wat voor brieven die alle drie beginnen met de woorden 'Van Paulus' en die door de vroege kerk ook als zodanig erkend zijn.

De NBV Studiebijbel biedt dus wetenschappelijk verantwoorde achtergrondinformatie voor de geïnteresseerde Bijbellezer. Voor bijvoorbeeld het houden van stille tijd of het voorbereiden van een Bijbelstudie lijkt hij mij minder geschikt.