Recensie door drs. E. F. Vergunst

Reeds in het voorwoord van "Jeruzalem, de stad van de grote Koning" deelt dr. W. J. Ouweneel mee dat iemand die niet vertrouwd is met de commentaren uit de kring waartoe de auteur zelf behoort, beter een ander boek kan zoeken om te recenseren. Als men als reformatorisch christen desondanks dit boek ter hand neemt, bedenke men dan ook uit welke evangelicale hoek de wind waait.

De auteur maakt daarvan ook geen geheim. Hij legt er zelfs de nadruk op dat dit boek in feite is bedoeld voor zijn eigen publiek en niet gericht is op andersdenkende christenen. Hij heeft derhalve duidelijk een bepaalde doelgroep op het oog, al mogen uiteraard ook die andersdenkenden (welwillend) meelezen.

Evenmin verzwijgt de schrijver hoe en door wie hij tot zijn eschatologische opvattingen is gekomen. Men behoeft de in het boek opgenomen literatuurlijst maar in te zien om te ontdekken uit welke bronnen de schrijver heeft geput. Dr. Ouweneel is chiliast. Hij gelooft in de komst van het duizendjarig vrederijk en rekent zichzelf tot de premillennialistische stroming. Deze gaat ervan uit dat Jezus, voordat dit vrederijk aanbreekt, wederkomt om de gelovigen op te nemen in de hemel en hen zo te vrijwaren van de grote verdrukking, die vóór het vrederijk over de wereld komen zal. In die toekomst zal het aardse Jeruzalem een cruciale rol in het wereldgebeuren spelen, want daar zal Christus regeren.

Dat wil de schrijver zijn lezers vanuit de Schrift duidelijk maken. Hij doet dat echter op een manier die mij niet overtuigt en evenmin bevredigt. Het heeft, ondanks de pogingen van de schrijver dat tegen te spreken, voor mij toch te veel weg van puzzelen met teksten. De Schrift is inderdaad haar eigen uitlegster. Dat de profetie geen eigen uitlegging toelaat, levert nog geen blauwdruk voor de toekomst op, zoals dit boek die wel biedt.

Evenmin behoeft men de profetieën te vergeestelijken om tot een andere opvatting te komen dan die de schrijver voorstaat. Ten slotte kan men, zonder in strikte zin chiliast te zijn, ervan overtuigd zijn dat vele profetieën nog op hun (laatste) vervulling wachten.

Ruggespraak
Het is altijd goed om van de opvatting van anderen kennis te nemen. Dat geldt ook van dit boek, als dat maar positief kritisch gebeurt. Al te gemakkelijk wordt zonder ruggespraak met onder meer de reformatorische belijdenis veel uit de evangelische kringen overgenomen wat de toets van de bijbelse kritiek niet kan doorstaan. Vanwege de dominante stijl van de schrijver is dat temeer nodig, waarbij opgemerkt mag worden dat bepaalde opmerkingen en uitdrukkingen voor een reformatorisch christen wel zeer onaangenaam overkomen. Zij getuigen niet van de nodige eenvoud en bescheidenheid.

Dat neemt niet weg dat ik de intentie van de schrijver volledig honoreer. Daarom onderstreep ik graag de woorden waarmee hij het boek besluit, dat "wij meer de tijd, waarin wij leven, leren beoordelen in het licht van Gods Woord, ons afgezonderd houden van de wereld en ons oog gericht houden op de nabije komst des Heeren."
 

2. Profetisch Perspectief", kwartaalblad van "Christenen voor Israël" - mei 2000

Jeruzalem, de stad van de grote Koning

Een recensie door Aren van Waarde

Hoewel dit boek niet eerder in het Nederlands is verschenen, werd de inhoud al tussen 1969 en 1973 geschreven, in de vorm van een serie artikelen in het blad  De  Morgenster.  De bewerkte tekst van deze artikelen verscheen in 1977 in Duitsland in boekvorm, onder de titel Die Zukunft der Stadt des großen Königs.

Eigenlijk geeft de Duitse titel de inhoud beter weer dan de Nederlandse.  De  schrijver bespreekt namelijk niet zozeer de geschiedenis van Jeruzalem, maar veeleer die van Israël, vanaf de terugkeer uit de ballingschap tot en met de nederdaling van het nieuwe Jeruzalem op de nieuwe aarde. Daarbij komen aan de orde: Israëls herstel, de komst van de antichrist, het begin der weeën, de grote verdrukking, de inval van de buurstaten, de laatste strijd  rond  Jeruzalem,  de wederkomst van Christus, de regering  van  Christus  op aarde, de herbouw van de tempel, de inval van Gog, de eerste opstanding, het oordeel van de grote witte troon en de nieuwe hemel en de nieuwe aarde uit Openb.21-22 (die de schrijver beschouwt als "de eindtoestand").

Wie de geschriften van Ouweneel enigszins kent zal zich er niet over verbazen dat hij uitgaat van een opname van de gemeente vóór de grote verdrukking,  herstel  van  het Romeinse rijk onder een boosaardig staatshoofd (volgens de schrijver niet de antichrist) en een wederkomst van Christus vóór het duizendjarig rijk. Wel bevat dit boek gedetailleerde (en soms verrassende) beschouwingen over de politieke en geestelijke ontwikkelingen in het Midden Oosten van de eindtijd, waarin volgens de schrijver het Romeinse staatshoofd, de koning van Israël (volgens de schrijver de eigenlijke antichrist) en de Assyriër (een dictator uit Irak) de hoofdrollen spelen.

De grote verdienste van dit boek is dat het (in tegenstelling tot b.v. Israël en de Kerk) prettig leesbaar is en dat vrijwel alle teksten die over de grote verdrukking en het duizendjarig rijk handelen erin op een rijtje worden gezet. Over  de  interpretatie  van bepaalde teksten kan men echter van mening verschillen. Bij mij rees soms de vraag, of een aangehaalde tekst wel werkelijk op de politieke situatie van de eindtijd betrekking had (gaat Joël 2 bijvoorbeeld over een invallend leger of over een sprinkhanenplaag?). Overigens geeft de schrijver zelf ruiterlijk toe, dat zijn opvattingen zich sinds 1969 op allerlei punten hebben gewijzigd en dat men zijn visie niet in alle opzichten behoeft te delen.

Jammer genoeg bevat het boek een aantal onjuistheden. De meest schrijnende is te vinden op pag. 161, waar we lezen; "Vandaar dat deze tweede opstanding de tweede dood genoemd wordt". Ik heb het driemaal moeten lezen voordat ik kon geloven dat het er echt stond. De bijbel noemt een opstanding namelijk nergens een dood, en de dood nergens een opstanding. In de bijbel staat iets heel anders: "Dat is de tweede dood: de poel des vuurs" (Openb. 2O:14), en: "De poel, die brandt van vuur en zwavel: dit is de tweede dood" (Openb.21:8). Blijkbaar meent Ouweneel, dat er voor de grote witte troon alleen onrechtvaardigen zullen staan. De bijbel laat zich daar echter niet over uit, maar zegt slechts, dat wie niet zal blijken geschreven te zijn in het boek des levens, in de poel des vuurs geworpen wordt (Openb. 20:14) en dat wie aan de eerste opstanding deel heeft, een rechtvaardige is (Openb.20:6). De term "tweede opstanding" wordt in de bijbel nergens gebruikt. Wie dood en opstanding aan elkaar gelijk stelt, kan gemakkelijk tot allerlei dwaling vervallen.

Desalniettemin is dit een van de weinige Nederlandstalige boeken waarin wordt getracht om alle profetieën over de dag des Heren en de dag Gods systematisch  te  ordenen. Het nodigt uit om ten aanzien van dit onderwerp de Schrift zelf te gaan bestuderen. Vanuit dat oogpunt kan het van harte worden aanbevolen.