www.vergadering.nu Recensie-index www.vergadering.nu 1 RECENSIE Reformatorische spiritualiteit 1. Ellips - 1 september 2009 - www.medema.nl tijdschriften ellips Spiritualiteit in gereformeerd perspectief
Een grondleggend boek is van de hand van dr. J.R. Beeke, hoogleraar systematische theologie aan het Puritan Theological Reformed Seminary in Grand Rapids (VS), Reformatorische spiritualiteit: Een praktische studie naar de gereformeerde spirituele erfenis. De term puriteins in de naam van de opleiding waaraan dr. Beeke verbonden is, verwijst naar de stroming in de Engelse kerkgeschiedenis die de nadruk legt op een reformatie van mens én samenleving. De bijbelse insteek van gereformeerde spiritualiteit blijkt duidelijk uit het boek van Beeke. Hij schrijft in zijn voorwoord dat het probleem van de spiritualiteit van vandaag is dat zij niet stevig verankerd is in de Heilige Schrift en te vaak ontaardt in een onbijbelse mystiek. Er is een spiritualiteit nodig die zich kenmerkt door een accent op het verstand én het hart. We worden volgens Beeke geconfronteerd met enerzijds een droge, gereformeerde orthodoxie die in de leer wel zuiver is maar waar een krachtig, vroom leven ontbreekt, anderzijds is er de charismatische en pinksterbeweging die als reactie op dit vormelijke christendom te zeer de nadruk legt op emotionaliteit, die zijns inziens echter niet vast verankerd is in de Schrift. Zijn pleidooi is er dus één voor een bijbelse spiritualiteit. In het boek zijn bijdragen gewijd aan de opvattingen van Calvijn en puriteinse schrijvers als Amesius (William Ames) en de gebr. Ebenezer en Ralph Erskine. Twee Nederlandse theologen W.J. op 't Hof en A. de Reuver schreven bijdragen over de gereformeerde 'oudvaders' W. Teellinck (1579-1629) en J. van Lodensteyn (1620-1677) en de lutherse theoloog H.F. Kohlbrugge (1803-1875). Beeke schrijft over de puriteinse kunst van het mediteren, de didactische functie van de wet, de rechtvaardiging door het geloof alléén en de heiliging van het leven. In een slothoofdstuk over de blijvende kracht van een bevindelijk-gereformeerde prediking laat hij zien waar het in de gereformeerde spiritualiteit om moet gaan. Het woord bevindelijk betekent 'uit ervaring'. Een bevindelijke prediking legt een sterk accent op hoe een christen de bijbelse, christelijke leer ervaart in zijn leven. Een bevindelijke prediking stelt dat het geloof door de Heilige Geest ervaren en doorleefd moet worden. Maar bevinding mag niet losgemaakt worden van de Schrift, noch van het dagelijks leven. Een scherpe constatering van Beeke is dat zonder zo'n bevindelijke prediking mensen voor eeuwig verloren gaan. Niet dat de bevinding zalig maakt of het geloof — want Christus maakt ons zalig — maar het geloof is wel bevindelijk van aard. Het gaat om de werkelijke toepassing van het heil door het werk van de Geest, waardoor Christus ook in het hart van de mens komt. Hij kritiseert predikanten die niet zelf weten wat het is om Christus ontmoet te hebben en hoe kunnen zij dan anderen leiden tot Christus?
Lees ook: 1. Reformatorische spiritualiteit... |