Boekrecensie

DE WAARHEID DELEN IN LIEFDE
Hoe christenen omgaan met anders gelovigen
Ajith Fernando
fraaie genaaide paperback met flappen, 328 pag.
Uitgeverij Medema
prijs: 19,90 euro.
Dit boek bestellen...

De auteur van dit boek, Ajith Fernando:
'Het is mijn hoop dat dit boek de lezers zal helpen mensen met een ander geloof beter te begrijpen en op een wijzere en liefdevollere manier met hen om te gaan. Maar ik hoop ook, en dat is nog belangrijker, dat het de lezers zal overtuigen van de uniekheid van Christus, en dat het hen zal aansporen op een effectieve manier te getuigen onder mensen die een ander geloof aanhangen.'

Recensie door Dr. H. Bos

MULTICULTURELE EVANGELISATIE

Voor wie hart heeft voor de noodzaak tot evangelisatie in de multiculturele samenleving, is dit leerzame boek een absolute aanrader. Een boek met een helder en krachtig apologetisch geluid, zoals we van Ajith Fernando gewend zijn bij zijn vele spreekbeurten in Nederland op diverse conferenties in de afgelopen jaren. Fernando doet geen water bij de wijn ten koste van het bijbelgetrouwe geluid. Tegelijk is hij evenwichtig, fijnzinnig en liefdevol in zijn repliek aan de moderne theologie en de andersgelovigen. Het boek heeft een uitgebreide literatuurlijst en het aantal onderwerpen dat Fernando aansnijdt, is beduidend meer dan je op grond van de titel zou vermoeden, Niet alleen de dialoog met islam, hindoeïsme en boeddhisme komt royaal aan bod, maar ook de diverse aanvallen vanuit de vrijzinnigheid en moderne theologie worden kort en bondig besproken. Daarnaast bespreekt hij diverse praktische aspecten van het leven als christen. Ook geeft hij vele praktische en nuttige adviezen vanuit zijn ruime ervaring in evangelisatie.

Fernando benadrukt de parallel van de vroege kerk met de kerk in onze dagen: beide moeten in een religieus pluralistische samenleving de absolute uniekheid van Christus verkondigen. Dit getuigenis vanuit Joh.14:6, Hand.4:12 en 1Tim.2:5,6 maakt ons uiteraard niet populair in deze wereld. Fernando doet een krachtige oproep om daarin ons kruis te dragen en helder te blijven getuigen dat er slechts één Weg tot behoud is. Zijn drijfveer is gegrond in de liefde van Christus, uit liefde voor hen die verloren gaan buiten Hem. Een waardevol boek dat de christen in deze multiculturele samenleving sterkt en bemoedigt. Ik heb het met groot genoegen gelezen en kan dit boek de lezers alsmede mijn studenten van harte aanbevelen.

De Oogst - juni 2003
Recensie door Hans Frinsel

De Waarheid delen in Liefde door Ajith Fernando;
328 blz., Uitgeverij Medema, Vaassen, 2003.

Waarheid in liefde delen

In zijn boek 'De Waarheid in Liefde delen' doet de auteur Ajith Fernando dit zelf ook op een sublieme wijze. Hij is iemand die richting durft aan te geven in de Evangelische beweging. Hij laat onverbloemd zien wat het Evangelie van Jezus Christus inhoudt en hoe zich dat verhoudt tot andere godsdiensten.

Hij kan dat, want hij staat in Sri Lanka midden in de samenleving, waar hij als behorende tot de christelijke minderheid te maken heeft met boeddhisme, hindoeïsme en de islam. Interessant is zijn behandeling van 'het altaar voor de onbekende god'.

Fernando legt een grote fijngevoeligheid aan de dag, waar we veel van kunnen leren. Hij wijst op de noodzaak om het gesprek met mensen van andere godsdiensten aan te gaan, maar laat tegelijkertijd de valkuilen zien die we moeten vermijden. Zo waarschuwt hij voor de valkuil van de verleiding om de 'aanstootgevende' elementen uit ons geloof af te zwakken. De voornaamste valkuil is die van het pluralisme alle godsdiensten leiden tot God dat zo goed aansluit bij het postmodernisme. Een te intensieve relatie met andere godsdiensten en te weinig tijd doorbrengen met de Bijbel en in gemeenschap met God, leidt tot een gebrek aan visie op Gods heiligheid, waardoor we langzamerhand zullen bezwijken voor de druk van een pluralistische visie, zegt Fernando. De uniciteit van Christus en de enige weg tot behoud in Hem moeten ons in het contact met andere godsdiensten altijd voor ogen staan.

Het is de kracht van Fernando dat hij de andere godsdiensten op sympathie ke wijze kan benaderen en uitleggen, zonder het onchristelijke en soms antichristelijke karakter ervan te verdoezelen. Het is vooral verrijkend dat het boek geschreven is vanuit een niet Europese achtergrond. Het kan ons daarom terugroepen tot een radicaal Evangelie, nu de identiteit van de westerse evangelische beweging lijkt te vervagen. Jammer dat het boek een aantal storende (ver)taal, spel en stijlfouten bevat.

3. Friesch Dagblad - 24 april 2003

Symposium bij boek Fernando uit Sri Lanka
Hoe uniek is het christendom?

Amsterdam - In onze dagen wordt iemand die de boodschap van Jezus als uniek presenteert, gemakkelijk gezien als intolerant en zelfs als pretentieus. Als het erop aankomt gaat het in alle godsdiensten toch om hetzelfde? Nee, zegt dr Ajith Fernando, directeur van Youth for Christ op Sri Lanka. ,,Jezus Christus kan maar in het heilige boek van één religie gevonden worden. Hij is de Weg, de Waarheid en het Leven.’’

Recensie door YPE SCHAAF

Hoe de waarheid van de bijbel delen in liefde? Hoe als christen omgaan met andersgelovigen? Daarover heeft Fernando een boek geschreven, dat in het Nederlands vertaald is als De Waarheid delen in liefde . Het werd woensdag aan de Vrije Universiteit in Amsterdam gepresenteerd, in aanwezigheid van de schrijver zelf.

Ajith Fernando weet waarover hij praat. Hij is op Sri Lanka geboren in een straat met soennitische moslimburen aan de rechterkant en sjiieten links. Achter het huis was een boeddhistische tempel en aan de overkant woonden hindoes. Ten slotte was er ook nog een blanke buurvrouw in de straat, die iets had met New Age. Dat multicultureel ook en met name multireligieus betekent, wisten ze op Sri Lanka al lang voor geseculariseerde Nederlanders dat ontdekten.
Fernando heeft een rijk boek geschreven waarin hij laat zien dat hij onze tijd begrijpt en ook dat hij theologisch zijn weetje weet. Het boek gaat echter minder over de vraag hoe christenen kunnen omgaan met andersgelovigen, dan over de vraag hoe christenen andersgelovigen kunnen bekeren. Achterin staan een aantal korte karakteriseringen van andere religies die inhoudelijk mager zijn.

Fernando wekt de indruk dat er bij elk contact met een andersgelovige en andersdenkende bij de christen de vraag moet spelen: hoe kan ik hem of haar overtuigen van de waarheid in Christus met oog op eeuwig heil? Daarbij moeten we die ander niet willen ‘verslaan’ in een discussie, maar hem of haar door onze liefdevolle houding het Koninkrijk van God laten binnengaan. En natuurlijk allereerst goed luisteren. Want God is in Christus onder de mensen gekomen om beter te kunnen luisteren. De huidige belangstelling voor spiritualiteit kan daarbij een opstapje naar geloof zijn, aldus Fernando.

In Nederland praten we buiten de eigen kring zelden over geloof en luisteren we met enige verbazing naar Afrikanen in de Bijlmer, die dat zomaar doen. Geëmigreerde familieleden in Canada lijken datzelfde vrijmoedige praten over geloof van de Amerikanen overgenomen te hebben.

Dat de NCRV nauwelijks meer meer een boodschap durft aan te komen, vinden we irritant. De ‘paasverkondiging’ in de NCRV-gids bestond uit een artikel waarin werd aangetoond dat het paasverhaal historisch niet klopte.
In die sfeer wordt een evangelische poging tot verkondiging en dialoog in een multiculturele wereld uit Sri Lanka, die internationaal een bestseller is, toch interessant.

Waarheid
Tijdens de presentatie op de VU bleek dat Fernando’s boek meer een uitdaging tot gesprek over onze - dus de christelijke - benadering was, dan een handleiding tot dialoog. Dr Ajith Fernando stelt namelijk dat het erom gaat de waarheid over God en de mensen te verkondigen, de enige waarheid die tot heil strekt en die de mens kan redden.
,,En’’, aldus Fernando: ,,Wij leven in dagen dat de mensen niet in de waarheid geloven, maar postmodern alleen nog in de eigen overtuiging. We moeten dus tegen de stroom inroeien’’.

Communiceren
Ds Rob van Essen, één van de mensen die reageerden op het boek, stelde dat de bijbel niet het boek is dat objectieve eeuwige waarheden die voor alle mensen gelden, wil openbaren. In de bijbel is Jezus, die de Christus is, de waarheid. Fernando wil waarheden communiceren, maar wij beschikken niet over de waarheid, zo zei Van Essen. In het Hebreeuws van het Oude Testament betekent waarheid: betrouwbaarheid. En Jezus is daarvan het bewijs.

Praten met andersgelovigen is niet praten met een andere waarheid of met een andere godsdienst, maar met mensen. De vraag om religieuze antwoorden is vaak gekoppeld aan fundamentele levensproblemen. Dialoog betekent dus in de eerste plaats de bereidheid tot echt luisteren. Heel wat mensen hebben een mening over dialoog terwijl ze nog nooit met een moslim of een hindoe echt gepraat hebben, aldus Van Essen. En die andersgelovigen hanteren hun eigen normen daarbij. Een Marokkaanse vader beklaagde zich onlangs dat christenen zijn gezin uit elkaar haalden door te proberen zijn kind in een jeugdclubje te bekeren en zijn vrouw via naailessen christen te maken.
Bovendien, aldus Van Essen, de wijze waarop Fernando het begrip bijbelse waarheid hanteert, doet tekort aan het feit dat er op deze aarde geen zuiver en rein evangelie bestaat omdat de verkondiging en de gemeenschap van gelovigen altijd gestalte krijgt in een bepaalde taal in een bepaalde cultuur en tijd.

Fernando’s boek kan van harte aanbevolen worden als een informatief geschrift dat uitdaagt tot gesprek en plaatsbepaling van christenen in een multireligieuze samenleving.

2. CV-Koers - 28 februari 2003
Boekbespreking door Aart Kamsteeg

De Waarheid delen in Liefde
Ajith Fernando

Het gegeven is bekend: we leven in een klimaat van religieus pluralisme: 'God spreekt door alle religies heen'. In dat denken staat niet het object - de Bijbel, de Koran - centraal. 'Het gaat erom dat jouw waarheid goed is voor jou.' Die opvatting sluit aan bij het postmodernisme, waarin persoonlijke gevoelens domineren, en bij het inclusivisme, dat leert dat mensen verlost kunnen worden, ook al hebben ze het Evangelie nooit gehoord. De vraag is hoe je in zo'n omgeving opkomt voor het unieke karakter van Jezus Christus.

Naar mijn mening heeft Ajith Fernando een erg goed boek geschreven over de vraag hoe christenen kunnen omgaan met andersgelovigen. Fernandos is een theoloog uit Sri Lanka en sinds de jaren zeventig verbonden aan Youth for Christ. Als geen ander heeft hij ervaring hoe om te gaan met verschillende religies. Die ervaring combineert hij met liefde voor de Bijbel als het gezaghebbende Woord van God. Daarin heeft hij veel geleerd over de manier waarop Paulus zich in een religieus pluriforme samenleving gedroeg.

Net als de apostel komt Fernando op voor twee wezenlijke elementen: a) leven buiten Christus is verkeerd en b) blijf ook respect tonen voor de mens die dat doet. Dat laatste betekent onder meer dat rekening wordt gehouden met de eigen culturele omstandigheden waarin de boeddhist, hindoe of islamiet leeft (contextualisatie). De kern van het Evangelie zelf is niet aan een bepaalde cultuur gebonden en religieuze verscheidenheid is een gevolg van degeneratie van de oorspronkelijke openbaring. Maar het kan heel goed zijn dat bepaalde elementen van Gods openbaring - bijvoorbeeld het belang van onderlinge gemeenschap - beter in de oosterse dan in de westerse cultuur behouden zijn gebleven.

De afkeer van Fernando van cultureel imperialisme is actueel, gelet op de vereenzelviging in de Derde Wereld van westerse (Amerikaanse) cultuur met christendom. De schrijver roept christenen in niet-westerse landen op goede patriotten te zijn en van hun eigen land te houden. Ze moeten zich verdiepen in andere godsdiensten om te begrijpen hoe anderen tegen God aankijken. Volgens Fernando bidden moslims en joden wel verkeerd, maar doen zij dat wel tot dezelfde God als christenen.

Het boek is informatief sterk. Het gaat in op de inhoud van verschillende religies en beschrijft wat reïncarnatie, karma en occultisme inhouden. Fernando wijst het inclusivisme af, maar benadrukt dat de hernieuwde belangstelling voor spiritualiteit christenen nieuwe mogelijkheden geeft om te laten zien dat alleen de levende God in de diepste persoonlijke behoeften voorziet.

Ajith Fernando: De Waarheid in Liefde (Hoe christenen kunnen omgaan met anders-gelovigen), Uitg. Medema, Vaassen 2003, paperback 328 blz., prijs € 19,95

Fernando haalt veel overhoop

Ajith Fernando is al bijna een kwart eeuw leider van Youth for Christ in Sri Lanka. Dat betekent dat hij christen en evangelist is in een land waar armoede en religieuze verdeeldheid een grote rol spelen. Alleen al daarom is zijn stem het waard gehoord te worden. Boeken als 'De waarheid delen in liefde' (vgl. Ef.4:15) zijn een teken van het toenemende zelfbewustzijn van het snelgroeiende christendom van het zuiden. De theologie die we in deze boeken vinden, is meestal geen studeerkamerwerk, maar zij wordt gevoed door de praktijk van de gemeente en de ontmoeting tussen kerk en wereld in een beweeglijke context.

Vorig jaar hield Fernando op uitnodiging van de Evangelische Alliantie een aantal indrukwekkende lezingen in Nederland. Mede om die reden las ik dit boek met grote verwachtingen. Misschien waren mijn verwachtingen te groot, want het viel me tegen. Er staat absoluut een aantal boeiende waarnemingen in, zoals te verwachten bij iemand als Fernando. Maar het blijft in het algemeen wat onaf en fragmentarisch. Het boek lijdt naar mijn mening onder de veelheid van behandelde onderwerpen. Het gaat werkelijk over alles wat met zending en evangelisatie te maken heeft. Juist omdat het zoveel is, is het op veel plaatsen ook niet verder gekomen dan (met alle respect) open deuren. Zoals bijvoorbeeld, dat de kerk zowel radicale als conservatieve mensen nodig heeft. (115-116). Dat zal waar zijn, maar ik had hier graag enige uitwerking gezien.
Ik vraag me af of deze omvangrijke collage van losjes geordende waarnemingen, opmerkingen en ervaringen de beoogde doelgroep kerkelijk werkers en leken nu veel verder helpt in hun praktijk. Daarvoor haalt het te veel overhoop en gaat het meestal niet diep genoeg.

Wel kunnen lezers het boek gebruiken om zich snel in te lezen op allerlei thema's en via de aangehaalde literatuur toegang te vinden tot andere studies.
Dat een groot evangelist niet noodzakelijk een goede schrijver is, laat Fernando mijns inziens ook zien. Althans, de stijl is vaak moeizaam, met lange zinnen en ingewikkelde redeneringen, veel herhalingen en citaten, verhalen zonder pointe en dit alles soms enigszins associatief met elkaar verbonden.
Soms lijkt het ook wat inderhaast geschreven: zo is, om maar iets te noemen, hetzelfde verhaal te vinden op blz. 16 en 18, volgens blz. 77 leefden Händel en Booth in dezelfde tijd, met 'Neismölier' op blz. 63 zal 'Niemöller' bedoeld zijn en onderzoeken uit 1982, 1985 en 1992 (blz. 244) gaan niet over de 'laatste tijd'. Ook de vertaling kon beter (één voorbeeld: 'epicureans' op blz. 159 zijn'epicureeërs' in het Nederlands).

Het boek biedt genoeg voor mensen die zich snel willen inlezen op een aantal missiologische onderwerpen. Ik vond Fernando's benadering van oosterse geneeswijzen en vechtsporten interessant, evenals zijn behandeling van spiritualiteit en heiligheid. Hij geeft een duidelijke weerlegging met veel bijbelteksten van de leer dat ook buiten Christus heil te vinden is.
Maar het boek zou gewonnen hebben bij een smallere selectie van onderwerpen en een wat diepergaande bezinning daarop.