www.vergadering.nu  Recensie-index  www.vergadering.nu

1 RECENSIE

Bijbelcommentaar
Hosea - Maleachi
Studiebijbel Oude Testament - deel 12
M.J. Paul, G. van den Brink, J.C. Bette (red.)
Uitg. Centrum voor Bijbelonderzoek, Veenendaal 2015
867 blz.
9789077651315
€ 65,- De hele serie is nu met korting te verkrijgen voor € 702,00
Dit boek bestellen bij Boekwinkeltjes.nl (tweedehands)...
of zoek bij: fakkel.nl | ichthusboekhandel.nl | goedhartboeken.nl

Een nieuw deel in een unieke serie studieboeken, met per bijbelvers: Hebreeuwse of Griekse grondtaal, incl. transcriptie en letterlijke vertaling, weergave andere bijbelvertalingen (incl Engelse, Duitse en Franse vertalingen), uitgebreid commentaar, woord- en namenstudies, concordantie.
Verdere informatie: www.studiebijbel.nl

Deel 1... | Deel 2... | Deel 3... | Deel 4... | Deel 5... | Deel 6... | Deel 7... | Deel 8... | Deel 9... | Deel 10... | Deel 11... | Deel 12...

1. Profetisch Perspectief - oktober 2015 - www.profetischperspectief.nl

Studiebijbel: Hosea – Maleachi

Recensie door G. Hette Abma

Het twaalfde deel van de Studiebijbel Oude Testament (SBOT) is verschenen. Daarmee is een titanenwerk voltooid. Gedurende meer dan dertig jaar is gewerkt aan deze ambitieuze Bijbelverklaring. Het laatste deel is zojuist uitgekomen en dat gaat over het twaalfprofetenboek, Hosea tot en met Maleachi.

Wie veronderstelt dat de initiatiefnemers met pensioen gaan, heeft het echt mis. Inmiddels zijn ze al aan de slag gegaan te werken aan de vertaling van deze 23.000 pagina's tellende Bijbelverklaring in het Spaans. Een goed idee, want na het Chinees is het Spaans de meest gesproken taal ter wereld. Bij de verschijning van elke nieuwe uitgave van deze serie heb ik telkens de loftrompet gestoken. Het is een voortreffelijk commentaar bij de Bijbel. Allereerst krijgen we de Hebreeuwse tekst te zien met transliteratie, de interlineaire vertaling en ook de woordnummers (van James Strong in zijn Exhaustive Concordonce, 1890). Dit alles is nuttig voor ieder die studie wil maken van de Hebreeuwse grondtekst. Verder is er een kolom met diverse Bijbelvertalingen en daarna volgt een bondige, goed gedocumenteerde verklaring van de Bijbeltekst. Ten slotte zijn er nog excursen (detailstudies) in het geval er bij de exegese vragen worden opgeroepen. Geen wonder dat veel geïnteresseerde leden van zowel evangelische als reformatorische gemeenten dankbaar gebruik maken van deze boeken voor hun persoonlijk onderzoek van de Bijbel. En ook voorgangers doen er hun winst mee bij de voorbereiding van hun preken.

Zicht op Israël
Regelmatig is me de vraag gesteld: kunt u een goed Bijbelcommentaar noemen? Bij een serie met de verklaring van alle Bijbelboeken moet ik helaas concluderen dat het ene deeltje meer kwaliteit heeft dan het andere. Aanvankelijk was ik geneigd geïnteresseerde gemeenteleden te adviseren de Korte Verklaring van Kok Kampen aan te schaffen. Daar kreeg ik echter steeds meer moeite mee. De exegeten zijn wel orthodox-gereformeerd, maar hebben toch geen enkel zicht op het plan van God met zijn volk Israël. Bij de
Studiebijbel behoeft er geen twijfel te bestaan wanneer het gaat om de rechtzinnigheid van de auteurs, al verdisconteren zij in hun uitleg wel de nieuwe wetenschappelijke inzichten. Het is vooral een verademing te merken hoe ze zicht op Israël geven. Dat is uniek, aangezien veel bijbelgeleerden daar geen flauwe notie van hebben.

Inzicht
Het helpt de lezer als de auteurs erop attenderen hoe fragmenten uit de profetieën worden geciteerd in het Nieuwe Testament. Neem bijvoorbeeld het overzicht van de teksten uit Zacharia, die reeds in Christus zijn vervuld (pag. 620). Zonder twijfel zullen zo ook de nog niet vervulde aankondigingen werkelijkheid worden. Ondertussen wordt de samenhang tussen OT en NT duidelijk. Dit mag een stimulans vormen om de profetieën te bestuderen. Of beter, zoals Jezus zelf heeft gezegd: de Schriften te onderzoeken om te ontdekken hoe die van Hem getuigen (Joh.5:39). U meent het 'aionische' leven te hebben, voegt Hij er veelbetekenend aan toe. Over het leven in de toekomende eeuw spreekt Jezus uitgerekend op de locatie die door Zacharia wordt genoemd. Wat Hij in zijn zogenaamde eindtijdrede (Mat.24,25) naar voren brengt 'lijkt soms wel op een uitleg van Zacharia 14' (pag. 745). Bij de oproep het koningschap van God te erkennen gaat het niet alleen om de persoonlijke erkenning (zoals dit uitsluitend in de traditionele aanpak wordt benadrukt), maar ook om het herstellen van een wereldwijde rechtsorde (Zach.14:9-11 en ook Jes. 2: 2-4). Door de oordelen heen zal het vrederijk aanbreken. Ondanks de diversiteit in de boeken van de 'twaalf profeten' kunnen we ook ontdekken dat er een fundamentele overeenstemming is in hun boodschap. Veelvuldig moeten Gods knechten het volk aanklagen vanwege misstanden in het sociale en religieuze leven. Op grond daarvan klinkt de oproep tot bekering en wordt gezegd dat op de ongehoorzaamheid bestraffing zal volgen. Een excurs over 'de dag des HEREN' helpt te ontdekken dat de toekomstverwachting voor Israël niet alleen maar positief gekleurd is, maar dat er ook geoordeeld zal worden over de ongerechtigheid. Voor het overblijfsel van het volk zal er een veilige plek zijn op de berg Sion, omdat God daar zal wonen. Volgens de Misjno zal echter niet slechts een overblijfsel, maar heel Israël in 'de toekomende wereld' aanwezig zijn (pag.853).

Wanneer Elia in vertwijfeling denkt dat hij alleen is overgebleven en God hem de realiteit laat zien, komt Paulus tot de slotsom dat er ook in zijn tijd een overblijfsel zal zijn naar de verkiezing van de genade (11:1-5). Met de metafoor van de olijfboom duidt de apostel het (in Jezus) gelovige Israël aan. Ongelovige Israëlieten (beter gezegd: Joden die Jezus niet aannemen als hun Messias) zijn takken die weggebroken worden. Gelovigen uit de gojim (niet-Joodse volken) worden van een onedele olijf gesneden en worden geënt op de olijfboom Israël. Gelukkig bestaat de mogelijkheid dat de afgebroken takken weer op hun eigen olijfboom geënt worden (11:24). Zo komt - lezen we in de excurs over 'het heil voor het overblijfsel' - er zicht op een groot volk, of wel: de redding van 'geheel Israël' (11:26). Volkomen terecht merken de auteurs van de SBOT op, in tegenstelling tot wat tegenwoordig weer onbeschroomd naar voren wordt gebracht, dat 'Israël nergens de betekenis heeft van de gelovigen uit de volken. Zij kunnen wel aan Israël worden toegevoegd' (pag.853). Hopelijk worden velen nieuwsgierig gemaakt door deze citaten. Velen zullen bevestigd worden in hun verwachting voor de toekomst van Israël, of anders kunnen zij wat dat betreft een belangrijke ontdekking doen.

Visionair zicht
Zijn er geen kritische opmerkingen te plaatsen? Natuurlijk wel. Vreemd vond ik de opmerking: 'Een ander gebruik van de term [dag des HEREN, GHA] komt naar voren in Openbaring 1:10, waar de dag in de week is bedoeld waarop Johannes zijn visioen kreeg' (pag. 814). Wanneer we het zo opvatten, kunnen we er vervolgens met elkaar over twisten of dit op de sabbat was of op de zondag. Met bijvoorbeeld Johannes de Heer denk ik echter dat we anders kunnen lezen. De balling op Patmos werd door de Geest in vervoering gebracht en op die manier kreeg hij zicht op de dag des HEREN! Dat wil zeggen: ontving hij in een indruk van de dingen die zich in de toekomst zouden afspelen.
Alle profeten hebben door de loop der eeuwen gesproken over die grote Dag, waarop 'alle dingen zullen worden hersteld' (Hand.3:21). Joël geeft aan het slot van zijn profetie een beschrijving van de veiligheid van Sion, omdat de HERE daar woont (4:17,21). Amos kondigt aan dat de HERE 'te dien dage' de vervallen hut van David weer zal oprichten en dat Israël voorgoed zal wonen in het beloofde land. Ook Sefanja geeft te kennen dat God op die dag Juda en Jeruzalem zal herstellen (3:11,16). Bovendien krijgen de volken daar reine lippen om de Naam van de HERE aan te roepen (3:9). Ettelijke keren gaat het in het slotgedeelte van de profetie van Zacharia over 'die Dag'. Door Gods ingrijpen wordt de stad Jeruzalem beschermd. Na een nationale rouwklacht zal het huis van David en de stad van de grote Koning gereinigd worden (13:1,2). Uiteindelijk zal God zijn rijk gaan vestigen en de volken die zich verzetten, zullen te gronde gaan (vs. 12 en 13), maar ook velen zullen deelnemen aan de viering van Soekkot (het Loofhuttenfeest).

God en het kwaad
Verhelderend en waardevol is de excurs over 'God en het kwaad in de Bijbel'. De auteurs geven een goede uitleg van de woorden van Amos (3:6): 'Komt er kwaad in de stad voor zonder dat de HERE dat doet?' Kort gezegd: God heeft niet van doen met het morele kwaad (de zonde), maar Hij oefent recht en gerechtigheid en straft de ongerechtigheid in allerlei rampen en leed. Daarmee is dus niet gezegd dat alle malaise in de stad door God veroorzaakt is. Negatieve gebeurtenissen kunnen we ook als 'toevallig' beschouwen. Wie wil er evenwel na de verlichting nog horen van een straffende God? Dat ervaren velen in onze tijd als een middeleeuwse voorstelling van zaken. In plaats van Gods toorn horen we liever alleen over zijn liefde. Maar als we aan die donkere noties toorn en vergelding een plaats geven, komt er wel diepte in onze geloofsbeleving.

Kortom: een verrijkend commentaar op de profeten. Hopelijk zullen velen er gebruik van maken. En als iemand zegt: toch zou ik nog wat meer informatie over bepaalde tekstgedeelten willen krijgen, dan is het belangrijk te weten dat die dan op zijn wenken bediend wordt op de website: www.studiebijbel.nl. Deze site kan ook als alternatief dienen voor hen die de serie nog niet hebben aangeschaft. Het bijbelcommentaar is namelijk ook digitaal toegankelijk en dat is natuurlijk veel goedkoper. Dus zal het voor velen goed zijn te weten dat zij gebruik kunnen maken van een applicatie. De zoekfunctie is dan erg handig. Ik betwijfel echter wel of het aanbeveling verdient gebruik te maken van de kopieer- en plakfunctie, omdat dit zo tijdbesparend is bij het maken van een inleiding of preek! Maar goed, je hoeft niet kritiekloos alle mogelijkheden te benutten.